مى‌شود؟».[1]

4/ 4 پيشگويى ابن عبّاس درباره شهادت او

71. المستدرك على الصحيحين‌- به نقل از ابن عبّاس-: ما و بسيارى از خاندان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ترديد نداشتيم كه حسين بن على عليه السلام در طَف، كشته خواهد شد.[2]

4/ 5 پيشگويى ياران امام على عليه السلام درباره شهادت او

72. الإرشاد- به نقل از عبد اللَّه بن شريك عامرى-: من مى‌شنيدم هنگامى كه عمر بن سعد از در مسجد وارد مى‌شد، ياران امام على عليه السلام مى‌گفتند: «اين، قاتل حسين بن على است» و اين، سال‌ها پيش از شهادت امام حسين عليه السلام بود.[3]

پژوهشى درباره احاديث پيشگويىِ شهادت امام حسين عليه السلام‌

چنان كه گذشت، پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله و جمعى از اهل بيت و ياران آن حضرت، مكرّر، شهادت امام حسين عليه السلام را پيشگويى كرده‌اند.

در اين پيشگويى‌ها، علاوه بر شهادت امام عليه السلام، جزئيّات مربوط به برخى حوادث و شرايط آن، مانند: زمان و مكان شهادت، شركت كنندگان در قتل و سران آنها، و كسانى كه از يارى وى امتناع مى‌ورزند، نيز ديده مى‌شود.

در باره اين پيشگويى‌ها چند نكته قابل توجّه است:

1. قطعيت صدور

شمار اخبار و احاديث مربوط به پيشگويى حادثه كربلا، به اندازه‌اى است كه هر پژوهشگر باانصافى، به صدور آنها از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام اطمينان مى‌يابد، هر چند نسبت به برخى از جزئيّات، يقين حاصل نشود.

2. اساس پيشگويى‌ها

منبع پيشگويى‌هاى مربوط به شهادت امام حسين عليه السلام، همان كلام پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله و به طبع، متّكى بر اخبار و تعليم خداوند متعال است و ديگران، تصريح كرده باشند يا نه، اصل خبر را از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله دريافت كرده‌اند.

[1] كانَ الحُسَينُ عليه السلام يُصَلّي يَوماً إذ وَسِنَ، فَرَأَى النَّبِيَّ صلى اللَّه عليه و آله في مَنامِهِ يُخبِرُهُ بِما يَجري عَلَيهِ، فَقالَ الحُسَينُ عليه السلام: لا حاجَةَ لي فِي الرُّجوعِ إلَى الدُّنيا فَخُذني إلَيكَ، فَيَقولُ: لا بُدَّ مِنَ الرُّجوعِ حَتّى تَذوقَ الشَّهادَةَ 92

( المناقب، ابن شهرآشوب: ج 4 ص 88).

[2] لَمّا هَمَّ الحُسَينُ عليه السلام بِالشُخوصِ عَنِ المَدينَةِ أقبَلَت نِساءُ بَني عَبدِ المُطَّلِبِ فَاجتَمَعنَ لِلنِّياحَةِ، حَتّى مَشى فيهِنَّ الحُسَينُ عليه السلام.

فَقالَ: أنشُدُكُنَّ اللَّهَ أن تُبدينَ هذَا الأَمرَ مَعصِيَةً للَّهِ ولِرَسولِهِ.

فَقالَت لَهُ نِساءُ بَني عَبدِ المُطَّلِبِ: فَلِمَن نَستَبقِي النِّياحَةَ وَالبُكاءَ؟! فَهُوَ عِندَنا كَيَومَ ماتَ فيهِ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله وعَلِيٌّ وفاطِمَةُ ورُقَيَّةُ وزَينَبُ وامُّ كُلثومٍ؟ فَنَنشُدُكَ اللَّهَ جَعَلَنَا اللَّهُ فِداكَ مِنَ المَوتِ يا حَبيبَ الأَبرارِ مِن أهلِ القُبورِ 93

( كامل الزيارات: ص 195 ح 275، بحار الأنوار: ج 45 ص 88 ح 26).

[3] عمر بن على بن ابى طالب- كه كنيه‌اش ابو حفص است-، آخرين پسر امام على عليه السلام است. مادرش صهباى ثعلبى يا تغلبى است و كنيه صهبا امّ حبيب است. عمر به همراه برادرش حسين عليه السلام به كوفه نرفت. در كتاب الفتوح و مقتل خوارزمى آمده كه در كربلا حضور داشت و به شهادت رسيد؛ ولى اخبار درست، بر خلاف آن دلالت دارند؛ زيرا بيشتر شرح‌حال‌نويسان گفته‌اند كه وى در كربلا حضور نداشته و كسانى كه نام شهداى كربلا را به دست آورده‌اند( از شيعه و اهل سنّت)، نام او را ثبت نكرده‌اند. علاوه بر آن، گزارش شده كه وقتى خبر شهادت امام حسين عليه السلام به وى رسيد، لباس‌هاى رنگى‌اش را پوشيد و بر درِ خانه‌اش نشست و گفت: من، جوانى دورانديشم. اگر با آنان مى‌رفتم، بايد در نبرد، شركت مى‌كردم و كشته مى‌شدم. وى در ينبع در هفتاد و هفت يا هفتاد و پنج سالگى در گذشت.