نام کتاب : گزيده شهادت نامه امام حسين بر پايه منابع معتبر نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 108
فرماندهانى كه زياد براى اين ارباع انتخاب كرده بود، به ترتيب، عبارت
بودند از: عمرو بن حريث، خالد بن عَرَفطه، قيس بن وليد و ابو بُردة بن ابى موسى
اشعرى.
مسلم
بن عقيل نيز هنگام برپايى قيام خود، از اين نظام، استفاده كرد و افراد هر ربع را
در همان ربع، سازماندهى نمود و خود، رئيسى غير از رئيس منصوب از سوى حكومت، براى
هر ربع، انتخاب كرد.
در
جريان قيام مسلم در كوفه پس از دستگيرى هانى و محاصره قصر، به نامهاى رؤساى ارباع
كه به وسيله او منصوب شده بودند، بر مىخوريم: مسلم بن عوسجه اسدى، رئيس رُبعِ
مَذحِج و اسد، عبيد اللَّه بن عمر بن عزيز كِندى، رئيس رُبع كِنده و ربيعه، عبّاس
بن جَعده جَدَلى، رئيس رُبع اهل مدينه و ابو ثُمامه صائدى، رئيس رُبع تميم و
همْدان.
هانى
بن عروه، رياست رُبع كِنده و ربيعه را از سوى حكومت، بر عهده نداشت؛ امّا به قدرى
در ميان اين رُبع- كه پرجمعيّتترين رُبع كوفه بود- احترام داشت كه گفته شده است
در هنگام كمك خواستن، سى هزار شمشير آماده، به فريادرسى او مىآمدند كه البتّه ابن
زياد، توانست با سياستهاى خود و استفاده از عمرو بن حَجّاج زُبيدى، رقيب هانى،
اين نفوذ را به حدّ اقل برساند و سرانجام، او را شهيد كند، بدون آن كه هيچ تحرّكى
در رُبع، پديد آيد!
سه.
عُرَفا
عُرَفا،
جمع «عَريف» است و عريف، منصبى در قبيله بوده است كه صاحب آن، رياست عدّهاى از
افراد قبيله و سرپرستى امور آنان را بر عهده داشته و نسبت به اعمال آن افراد، در
مقابل حكومت، پاسخگو بوده است. وظيفهاى كه عريف انجام مىداد و نيز تعداد افراد
تحت نظر او، «عِرافت» ناميده مىشد.
اين
منصب، در قبايل عرب در زمان جاهليت نيز وجود داشته و از نظر ادارى، يك يا دو درجه
پايينتر از رياست قبيله بوده است؛ امّا پس از پايهريزى نظام اسباع در
نام کتاب : گزيده شهادت نامه امام حسين بر پايه منابع معتبر نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 108