نظر، نسبت به تكرار نيكوكارى خود تشويق مى‌شود؟ آيا اين جامعه نيست كه در تربيت افرادِ همان اجتماع، نقش مؤثّر ايفا مى‌كند؟

امّا كمترين و ساده‌ترين قدردانى را مى‌توان تشكّر زبانى و يا اهداى يك نگاه محبّت‌آميز و لبخندى دلنشين به فرد نيكوكار دانست. البته بايد گفت كه قدرناشناس‌ترين انسان‌ها هم كسانى هستند كه از اين قدردانى زبانى و نگاه محبّت‌آميز و لبخند دلنشين، بُخل بورزند.

روش‌هاى سپاس‌گذارى‌

براى سپاس‌گزارى از فرد نيكوكار، روش‌هاى گوناگونى متصوّر است. برخى از مهم‌ترين روش‌ها عبارت‌اند از:

الف- تشكر زبانى‌

همان‌گونه كه اشاره شد، كمترين مرتبه قدردانى از نيكى ديگران، تشكّر زبانى از آنان است. عدم تشكّر از لطف همنوع مى‌تواند نشانه برخى رذايل اخلاقى باشد و يا دست كم، از غفلت او حكايت مى‌كند. كسى كه از ولى نعمت خود سپاس‌گزارى نمى‌كند، خدا را شكر نگفته،[1] و راه خير را مسدود ساخته است. امام صادق (ع) در بيانى زيبا مى‌فرمايد:

خدا قطع كنندگان راه نيكى را لعنت كند، و آن، كسى است كه به وى خوبى شود، امّا او شكرگزار نباشد، در نتيجه، نيكوكار را از نيكى دوباره به ديگران باز مى‌دارد.[2]

[1]. امام رضا:

[2]. امام صادق: