كه در ايجاد يا تحكيم روابط دوستى، اثرگذار است.

ديگر آن كه انگيزه همنوعان بويژه فرد نيكوكار را در نيكى و احسان به همنوعان تقويت مى‌نمايد. در اين راستا امام عسكرى (ع) بهترين دوست را كسى مى‌داند كه قدردان محبّت دوستان خويش است و خوبى‌هاى آنها را ناديده نمى‌گيرد:

خَيرُ إِخوانِكَ مَن ... ذَكَرَ إِحسانِكَ إِلَيهِ.[1]

بهترين برادر تو آن كسى است كه نيكى تو را به ياد آورد. [و فراموش نكند].

فرض كنيد داخل مترو نشسته‌ايد. در يكى از ايستگاه‌ها فرد سال‌خورده‌اى وارد مى‌شود. شما با ديدن او كه به زحمت راه مى‌رود، برمى‌خيزيد و جاى خود را به او مى‌دهيد. او بدون اين كه به شما توجّهى كند و يا از شما تشكر نمايد و يا براى شما دعا كند، بر صندلى شما مى‌نشيند و از يك تبسّم، يا نگاه محبّت‌آميز به شما نيز دريغ مى‌كند. اكنون رفتار اين فرد را با فرد ديگرى كه پس از احسان شما، علاوه بر سپاس‌گزارى، برايتان از خداوند طلب خير مى‌كند، مقايسه كنيد. رفتار اين دو در وجود شما چه تأثيرى خواهد گذاشت؟

حتّى اگر رفتارتان فقط براى خشنودى خدا باشد، رفتار فرد سپاس‌گزار، شما را بيشتر تشويق خواهد كرد تا احسان خود را در باره ديگران نيز تكرار كنيد. حال تصوّر كنيد اگر فرد نيكوكارى كه جاى خود را به فرد سال‌خورده داده، نوجوانى باشد كه تازه وارد اجتماع شده، در اين صورت، رفتار اين دو نفر در وجود او چه تأثيرى خواهد گذاشت؟ در كدام فرض، نوجوان مورد

[1]. بحار الأنوار: ج 75 ص 379 ..