الصِّيامِ وَ الْقِيامِ وَ تِلاوَةِ الْقُرآنِ.»[1]

[پروردگارا! اين ماه را براى ما، ماهِ امنيت و ايمان و سلامتى و ماهِ اسلام و سلامتىِ گران قدر و روزىِ گسترده و رفع بيمارى‌ها و تلاوت قرآن و يارى بر نماز و روزه بفرما!]

سپس رسول اللّه صلى الله عليه و آله فرمود:

«اللَّهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنا فيهِ حَتّى‌ يَنْقَضِىَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنا وَ رَحِمْتَنا.»[2]

[خدايا! ما را تحويلِ ماه رمضان بده و ماه رمضان را از بدى‌هاى ما حفظ كن تا در حالى ماه رمضان بر ما گذر كند كه گناهانِ ما را بخشيده باشى.]

پيامبر صلى الله عليه و آله اين سخنان را در مناجات با خداوند عرض كرد و سپس روى به مردم نمود و فرمود:

«يا مَعْشَرَ الْمُسْلِمينَ اذا طَلَعَ هِلالُ شَهْرِ رَمَضانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ الشَّياطينِ وَ فُتِحَتْ ابْوابُ السَّماءِ وَ ابْوابُ الْجِنانِ وَ ابْوابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ ابْوابُ النَّارِ وَ اسْتُجيبَ الدُّعاءُ.»[3]

[اى مسلمانان! هر گاه هلال ماه رمضان آشكار شود، نافرمان‌هاى شيطان، در بند كشيده مى‌شوند و درهاى آسمان و بهشت و رحمت باز مى‌شوند و درهاى آتش (جهنم) بسته مى‌شود و دعا مستجاب مى‌گردد.

مردم! بكوشيد دعا كنيد؛ چون دعاى شما مستجاب مى‌شود.]

به زيردستانتان كمك كنيد، به فقرا افطار بدهيد.

از رسول اللّه صلى الله عليه و آله پرسيدند: برخى از ما امكانات مادّى ندارند كه انفاق كنند. آنها چگونه از فيضِ اين ماه، بهره‌مند شوند؟ ايشان فرمودند: حد اقل با نوشانيدنِ جرعه‌اى شير يا آب به ديگران يا پذيرايى با دانه‌اى خرما، رحمتِ خداوند را به سوى خود جلب كنيد.

انسان در دوران زندگى خود با دو پديده روبرو مى‌شود؛ پديده‌هاى مادى (طبيعى، فيزيكى) و پديده‌هاى معنوى.

شناخت پديده‌هاى مادّى و روابطِ آنها با يكديگر و كنش‌ها و واكنش‌هاى آنها بر يكديگر در نتيجه تلاش، تجربه و دانش به دست مى‌آيد. علوم طبيعى و تجربى كه مربوط به طبيعت و مادّه هستند، همه از اين دست مى‌باشند. ما انسان‌ها بيشتر با پديده‌هاى مادّى مأنوس هستيم. برخى از پديده‌هاى مادّى، در حدّ فهم عموم هستند و همه مردم آنها را مى‌فهمند، مانند بارشِ باران و طلوعِ آفتاب و برخى ديگر نيز مقدارى پيچيده‌تر هستند.

بخش ديگرِ پديده‌ها، پديده‌هاى معنوى و روحانى هستند. سطح دانش و شناختِ ما در پديده‌هاى معنوى و ارتباطِ آنها با يكديگر، بسيار پايين است.

به عنوان مثال، هنگامى كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله جريان معراج رفتنِ خودشان را بيان فرمودند، فردى از ايشان پرسيد: آيا معراج، مخصوصِ شما است يا ديگران هم مى‌توانند معراج كنند؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: «الصَّلاةُ مِعْراجُ الْمُؤْمِنِ»؛ يعنى: نماز خواندن، معراجِ مؤمن است.

همچنين در روايات آمده است كه:

«الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ»؛ يعنى: روزه، سپر و نگه دارنده از آتش است و «كَلِمَةُ لا الهَ الَّا اللَّهُ حِصْنى‌»؛ يعنى: لا الهَ الَّا اللَّه دژِ من است.

يا مثلا اگر كسى فلان دعا يا نماز را بخواند، چنين اثرى دارد.

[1]- ر. ك: مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمى، دعاى رؤيت هلال ماه رمضان.

[2]- همان.

[3]- ر. ك: مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار، ج 96، ص 20، باب 46، روايت 27.