اسراف مى‌كرد. يعنى گناه اسراف، آن قدر بزرگ است كه حتى در ميان ساير گناهانِ فرعون نيز تا اين حد به چشم مى‌آيد.

همچنين خداوند متعال در آيات ديگرى در باره اسراف مى‌فرمايد:

«وَ لا تُطيعُوا امْرَ الْمُسرِفينَ»[1]

[و فرمانِ اسرافكاران را مپذيريد.]

«... انَّ الْمُسْرِفينَ هُمْ اصْحابُ النَّارِ»[2]

[... اسرافكاران در جهنم باشند.]

«... كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا انَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ»[3]

[... بخوريد و بياشاميد ولى اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست ندارد.]

در قرآن شريف، دو آيه در باره تبذير و بيست آيه در باره اسراف و يك آيه در باره قناعت، وجود دارد.

اسراف جلوه‌اى از فرهنگِ مبتذل غرب است. اگر به اطراف خودمان نگاه كنيم، شايد نمونه‌هايى از اسراف را بيابيم.

به عنوان مثال: باقى مانده مواد غذايى كه در ظرف زباله ريخته مى‌شود، لباس‌هايى كه تنها گوشه‌اى از آنها ساييده شده و ديگر پوشيده نمى شوند، مبل‌هايى كه تنها به علتِ تغيير رنگ، كنار گذاشته مى‌شوند، اتومبيل‌هايى كه به علتِ پايين بودنِ مدل، تعويض مى‌شوند، همگى نشان دهنده مواردى از اسراف هستند.

ما بايد در همه جنبه‌هاى زندگىِ خودمان دقت كنيم. ملتِ ما، بارِ بسيار سنگينِ جنگ تحميلى را به دوش كشيد. فداكارى بسيار زيادى نمود. خون‌ها و قربانيان بسيارى تقديمِ آستان اسلام و استقلال كشور كرد و جنگ تحميلى نيز خرابى‌هاى بسيارى براى ما به جاى گذاشت.

اكنون نيز ملت ما آرمان‌هاى بسيار والايى دارد. ملت ما حاضر نيست در تمام دنيا، در برابر هيچ كس سَر خم كند. ملت ما آزادى و استقلال مى‌خواهد. استقلال اقتصادى مى‌خواهد. آيا ملت ما جز با تكيه بر كار و تلاش و بازوى خود، با چيز ديگرى هم مى‌تواند به اين آرمان‌ها دست يابد؟

اسراف و تبذير، راه معاويه است اما قناعت، راه على عليه السلام است. ضرار بن ضمره در نزد معاويه، حضرت امير المؤمنين عليه السلام را توصيف مى‌نمود. در قسمتى از سخنانش گفت:

معاويه! واللّه، على بيش از همه ما كار مى‌كرد. كارش بالاتر و بيشتر از ديگران بود؛ اما كمتر از همه ما سهم مى‌بُرد. روش على عليه السلام چنين بود.

مردم كشور ما امروز همگى جنگ‌زده هستند و به تازگى از زير فشارهاى جنگ سر در آورده‌اند. همه ما به آينده چشم دوخته‌ايم. بنا بر اين بايد در بهسازى اقتصاد كشور، به كمك دولت و مسئولانِ كشورشان بشتابند. از همين امروز تصميم بگيريد. همگى تصميم بگيريم كه در مصرفِ خود، مقدار كمى كه به زندگى ما لطمه نزند، صرفه‌جويى كنيم. همه ما مى‌توانيم به اندازه روزى ده تومان يا بيست تومان در مصارف زندگىِ روزانه صرفه‌جويى كنيم. اگر اين كار مقدارى فشار به ما وارد مى‌كند، فشارها را هم تحمل كنيم.

اگر از مصرف گرايى كناره‌گيرى كنيم، ديگر انبارهاى كوچكِ منازلْ مانند كمدها، صندوق‌ها و اين جور چيزها پر نمى‌شود.

همچنين اين درست نيست كه مردم با حرص و ولع در بازار، به دنبال كالاها بدوند و براى خريد كالاهاى مختلف، صف ببندند.

امروز پيام من در خطبه اول اين است كه برادران و خواهران گرامى! براى خدا، براى‌

[1]- سوره شعراء( 26)، آيه 151.

[2]- سوره غافر( 40)، آيه 43.

[3]- سوره اعراف( 7)، آيه 31.