نابينا محشور مى‌كنم. سپس خداوند در دومين آيه مى‌فرمايد: و ما اسراف كنندگان و آنان را كه به آيات پروردگارشان ايمان نمى‌آورند، اين گونه جزا مى‌دهيم. (يعنى در روز قيامت، آنها را كور محشور مى‌كنيم) و عذاب آخرت، شديدتر و پايدارتر است.

همچنين خداى متعال مى‌فرمايد:

«... لا تُسْرِفُوا انَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ»[1]

[اسراف مكنيد، كه خدا اسرافكاران را دوست نمى‌دارد.]

يعنى من از كسانى كه اهل اسراف و رفاه‌طلبى و ريخت و پاش هستند، خوشم نمى‌آيد. آنها مورد رضايت و محبتِ من نيستند.

هنگامى كه خداوند مى‌خواهد بندگان خاصّ خود را توصيف نمايد، مى‌فرمايد:

«وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشُونَ عَلَى الارْضِ هَوْناً وَ اذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»[2]

[بندگان خداى رحمان، كسانى هستند كه در روى زمين به فروتنى راه مى‌روند و چون جاهلان، آنان را مخاطب سازند، به ملايمتْ سخن گويند.]

سپس خداوند در ادامه اين آيه، در آيه ديگرى به توصيفِ بندگان خاصّ خود ادامه مى‌دهد و مى‌فرمايد:

«وَ الَّذينَ اذا انْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا ...»[3]

[و آنان كه چون هزينه مى‌كنند، اسراف نمى‌كنند و خسّت نمى‌ورزند بلكه ميانِ اين دو راه، اعتدال را مى‌گيرند.]

يعنى خداى تبارك و تعالى‌ حتى در انفاق و عمل نيك و احسان هم از اسراف و ريخت و پاش، متنفر است. افرادى كه خسيس نيستند، انفاق و احسان مى‌كنند، اما در انفاق و احسان كردن هم معتدل هستند و اسراف نمى‌كنند؛ آنها بندگان خاصّ خداوند رحمان مى‌باشند.

خداوند در آيه ديگرى مى‌فرمايد:

«... انَّ اللَّهَ لا يَهْدى‌ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ»[4]

[هر آينه خدا هيچ گزافكار و دروغگوى را هدايت نمى‌كند.]

همچنين خداوند سبحان مى‌فرمايد:

«... كَذلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتابٌ»[5]

[خدا گزافكارِ شك آورنده را اين گونه گمراه مى‌سازد.]

خداوند در آيه ديگرى در توصيفِ يكى از مشهورترين نمونه‌هاى گمراهى بشر مى‌فرمايد:

«... انَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِى الارْضِ وَ انَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفينَ»[6]

[فرعون در زمين برترى مى‌جُست و او از گزافكاران بود.]

خداوند مى‌فرمايد: آيا مى‌دانيد گناهِ فرعون چه بود؟ اولين گناه فرعون اين بود كه در روى زمين، تكبر نموده و خودش را به مردمْ تحميل كرده بود. فرعون به مردم مى‌گفت: من آقاى شما هستم و بدترين مردم، كسانى هستند كه خودشان را به ديگران تحميل مى‌كنند.

گناه دوم فرعون اين بود كه او اسراف مى‌كرد. ببينيد فرعون ادعاى خدايى مى‌كرد و آن همه گناهانِ مختلف را مرتكب مى‌شد؛ با اين همه، خداوند در دو جاى قرآن، تكرار مى‌كند كه فرعون‌

[1]- سوره اعراف( 7)، آيه 31.

[2]- سوره فرقان( 25)، آيه 63.

[3]- سوره فرقان( 25)، آيه 67.

[4]- سوره غافر( 40)، آيه 28.

[5]- همان، آيه 34.

[6]- سوره يونس( 10)، آيه 83.