نيكى مى‌كنند.]

بندگان خدا! پرهيزكار باشيد. تقواى فكرى، عملى و مالى داشته باشيد. بايد تقوا بر همه ابعاد زندگى شما حكمفرما باشد. خداوند، يار و مددكار كسانى است كه در زندگى از مسير تقوا خارج نشوند و مهم‌ترين معيار و اساس و مبناى كارهايشان تقوا باشد.

در خطبه اول، به مناسبت عيد سعيد و بسيار ارجمندِ مبعث، مطالبى در اين باره خدمتتان عرض مى‌كنم. در خطبه دوم نيز در باره مناسبت‌هاى ديگر صحبت مى‌كنم.

خداوند، رسول خود، پيامبر گران قدرِ اسلام را براى ارشاد و هدايت مردم در جزيرة العرب مبعوث فرمود. قرآن شريف داستان بعثت را به سبك و روش خاصّ خود بيان كرده است. روش قرآن اين است كه در نقلِ حوادث تاريخى معمولًا به شرح جزئيات مربوط به زمان و مكان نمى‌پردازد.

اولين سوره‌هاى قرآن كه بر رسول گرامى نازل شدند، سوره‌هاى عَلَق، مُزَّمِّل و مُدَّثِّر هستند.

گفته مى‌شود كه اولين آيات قرآن شريف كه بر رسول اكرم صلى الله عليه و آله نازل شد، آيات آغازينِ سوره عَلَق است. اين آيات عبارت‌اند از:

«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذى‌ خَلَقَ. خَلَقَ الْانْسانَ مِنْ عَلَقٍ اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ الَّذى‌ عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الانْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ. كَلَّا انَّ الانْسانَ لَيَطْغى‌ انْ راهُ اسْتَغْنى‌»[1]

[بخوان به نام پروردگارت كه آدمى را بيافريد. از لخته خونى بيافريد. بخوان و پروردگار تو ارجمندترين است. خدايى كه به وسيله قلمْ آموزش داد. به آدمى آنچه را نمى‌دانست، بياموخت. حقا كه آدمى نافرمانى مى‌كند، هر گاه كه خويشتن را بى نياز بيند.]

ساير آيات سوره عَلَق، همراه با آيات اوليه نازل نشدند؛ بلكه در وقتِ ديگرى نازل شدند. روح پيام پروردگار در همان اولين آيات سوره عَلَق است.

پس از سوره عَلَق، سوره‌هاى مُزَّمِّل و مَدَّثِّر نازل شدند. البته در اينكه كدام يك از اين دو سوره، زودتر نازل شده‌اند، اختلاف نظر وجود دارد.

بعثت در چه زمانى صورت گرفته است؟

پاسخ اين پرسش، نياز به بررسى و تحقيقى بيش از پيش دارد. روايات معتبر و كتاب‌ها و دانشمندان و بزرگان دين ما، همگى مى‌گويند كه امروز يعنى روز بيست و هفتم ماه رجب، روز بعثت است.

از سوى ديگر، علما مى‌گويند: سوره عَلَق در روز يا شب بعثت، نازل شده است.

همچنين دانشمندان اسلام اجماع كرده‌اند كه آغاز نزول قرآن در ماه رمضان بوده است.

قرآن شريف مى‌فرمايد:

«انَّا انْزَلْناهُ فى‌ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ ما ادْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ»[2]

[ما در شب قدرَش نازل كرديم. و تو چه دانى كه شب قدر چيست؟]

پس به يقين، آغاز نزول قرآن در ماه رمضان كه شب قدر در آن واقع شده، بوده است.

چگونه مى‌توان اين سه نظريه را با هم هماهنگ كرد؟ چگونه اول نزولِ قرآن در ماه رمضان است ولى بعثت در بيست و هفتم ماه رجب قرار گرفته است. پاسخ اين سؤال بايد در محافل علمى بررسى شود. در خطبه نماز جمعه، فرصت كافى براى بررسى و پاسخ به اين سؤال وجود ندارد.

رسول الله صلى الله عليه و آله در غار حرا يا در كوه حرا، به پيامبرى مبعوث شد. در باره بعثتِ‌

[1]-/ سوره علق( 96)، آيه 1- 7.

[2]-/ سوره قدر( 97)، آيه 1- 2.