بر اینکه این مطلب از نظر تاریخ مسلّم است، من در برخی از نسخههای کتاب غزوات «محمد بن اسحاق» فرود آمدن جبرئیل را دیدهام. حتی روزی از استاد خود «عبد الوهاب سکینه» از صحت آن پرسیدم. وی گفت: صحیح است. من به او گفتم: چرا این خبر صحیح را مؤلفان صحاح ششگانه ننوشتهاند؟ وی در پاسخ گفت: خیلی از روایات صحیح داریم که نویسندگان صحاح از درج آن غفلت ورزیدهاند. [1] ب) در آن سخنرانی مشروحی که امیر مؤمنان، برای «رأس الیهود» در محضر گروهی از یاران خود کرد، به فداکاری خود چنین اشاره میفرماید: ... هنگامی که ارتش قریش به ما حمله کردند، انصار و مهاجر راه خانه خود را گرفتند و من با هفتاد زخم از وجود آن حضرت دفاع کردم. سپس آن حضرت قبا را کنار زد و دست روی مواضع زخم که نشانههای آنها باقی بود، کشید. [2] حتی به نقل صدوق در علل الشرائع علی علیه السّلام هنگام دفاع از وجود پیامبر به قدری پافشاری و فداکاری کرد که شمشیر او شکست و پیامبر شمشیر خود را که «ذو الفقار» بود، به وی مرحمت کرد که با آن به جهاد خود در راه خدا ادامه داد. ابن هشام، در اثر نفیس خود [3] آمار کشتهشدگان مشرکان را 22 نفر نوشته و نام و مشخصات آنها را از نظر قبیله و غیره معین کرده است. دوازده نفر از این افراد به دست علی علیه السّلام کشته شده و بقیه به دست سایر مسلمانان به قتل رسیدهاند. سیره نویس مزبور، نام و نشان مقتولان را به طور واضح نگاشته است. ما اعتراف میکنیم که نتوانستیم خدمات علی علیه السّلام را به گونهای که در کتابهای فریقین، به خصوص کتاب بحار الانوار [4] نوشته شده، در این صفحهها منعکس کنیم. از مطالعه روایات و اخبار متفرقهای که در این باره وارد شده است، به دست میآید که [1]. ابن ابی الحدید، همان، ج 14، ص 251. [2]. شیخ صدوق، الخصال، ج 1، ص 368. [3]. سیره ابن هشام، ج 2، ص 81. [4]. بحار الانوار، ج 20، ص 84.