پدربزرگها و مادربزرگها نيز بر
انسان واجب است، ولى نفقه ديگر خويشاوندان بر او واجب نيست، اگرچه مستحب است.
(مسأله
1755) نفقه پدر و مادر و فرزندان به دو شرط واجب مىباشد:
1)
توان مالى، اگرچه به وسيله كار و تلاش و يا قرض گرفتن با قدرت پرداخت از مال موجود
باشد.
(مسأله
1756) براى تأمين نفقه پدر و مادر و فرزندان مجبور به قرض كردن، بدون توان
پرداخت، و يا پذيرش صدقه و حقوق واجبه نيست.
2)
فقر و نياز آنها، بلكه بنابر احتياط واجب اگرچه توان استفاده از صدقات و حقوق و
مانند آنها داشته باشند.
(مسأله
1757) نفقه واجب فرزندان و پدر و مادر مربوط به خوراك، پوشاك، مسكن، درمان
و امثال آن مىباشد، امّا پرداخت قرضهاى آنها و هزينه ازدواجشان بر او واجب نيست.
(مسأله
1758) اگر پدر توان مالى دارد نفقه فرزندان را بايد بپردازد، و با وجود
پدر توانمند، نفقه فرزندان بر مادر، پدربزرگ و مادربزرگ واجب نيست.
(مسأله
1759) توسعه دادن بر اعضاى خانواده مستحب است، چنانكه در روايات صحيحه از
پيشوايان معصوم بر آن تأكيد شده است.
ابوحمزه
ثمالى از امام سجاد روايت مىكند كه فرمود:
«خداوند
متعال در ميان شما از كسى خشنودتر است كه او بيش از ديگران بر عائلهاش توسعه
فراهم كند».
در
اين رابطه مسعده نيز از امام كاظم روايت كرده كه فرمود:
«عائله
هر كسى اسيران او مىباشند، پس اگر خداوند به كسى نعمتى عنايت فرموده باشد، بر
اسيران خود توسعه دهد، اگر نكند انتظار مىرود كه آن نعمت از دست او گرفته شود».