با امام، زبير و طلحه از امام خواستند تا حكومت كوفه و بصره (در برخى منابع، يمامه و بحرين) را به آنان واگذار كند.[724] اما آن حضرت، با مشاهده اشتياقى كه طلحه و زبير در دستيابى به قدرت از خود نشان دادند و نيز احساس خطرى كه از دستيابى آنان به ثروت و قدرت عراقين مى‌كرد، از واگذارى اين سمت‌ها به آنان، خوددارى كرد و نياز خود را به حضور طلحه و زبير در مقر خلافت اظهار كرد.[725] پس از اين بود كه زبير بعد از گذشت چهار ماه از بيعت با امام (ع)، به بهانه بجا آوردن عمره، از مدينه خارج شد.[726] زبير و طلحه در مكه، با عايشه متحد شدند و با مقدمه‌چينى‌هاى معاويه، بصره را از ميان گزينه‌هاى ديگر، براى مقصد برگزيدند.[727]

در جنگ جمل، زبير پس از ساعتى از شروع نبرد و پس از قتل طلحه به دست مروان بن حكم‌[728]، به دعوت امام على (ع)، با آن حضرت سخن گفت و امام، حديثى از پيامبر (ص) را به او يادآورى كرد كه زبير را از ستم به امام على (ع) و جنگيدن با وى، نهى كرده بود. با يادآورى اين حديث، زبير از جنگيدن، رويگردان شد و ننگ فرار را بر آتش جهنم، ترجيح داد.[729] افزون بر اين گفت‌وگو، شدت يافتن رقابت ميان طلحه و زبير و تمايل عايشه به طلحه‌[730] دعوت معاويه از زبير براى رفتن به شام‌[731] و اطلاع يافتن او از حضور عمار در لشكر امام على (ع)[732] را از ديگر عوامل كناره‌گيرى وى، گفته‌اند.

[724] . تاريخ اليعقوبى، ج 2، ص 180؛ البدء و التاريخ، ج 5، ص 210؛ المنتظم، ج 5، ص 70؛ الامامه والسياسه، ج 1، ص 71.

[725] . الإمامة و السياسة، ج 1، ص 71؛، أنساب الاشراف ج 2، ص 209؛ تاريخ اليعقوبى، ج 2، ص 180؛، تاريخ الطبرى ج 4، ص 429.

[726] .، أنساب الاشراف ج 2، ص 219؛، تاريخ الطبرى ج 4، ص 429؛ الكامل، ج 3، ص 191.

[727] . انساب الاشراف، ج 2، ص 221؛ مروج الذهب، ج 2، ص 394؛ المنتظم، ج 5، ص 80؛ البدايه و النهايه، ج 7، ص 230.

[728] . الطبقات، ج 3، ص 82؛ المعرفة و التاريخ، ج 3، ص 312؛ الاستيعاب، ج 2، ص 515.

[729] . الفتوح، ج 2، ص 470؛ مروج‌الذهب، ج 2، ص 363.

[730] . تاريخ دمشق، ج 18، ص 399.

[731] .، أنساب الاشراف ج 2، ص 258؛ البدء و التاريخ، ج 5، ص 211.

[732] .، أنساب الاشراف ج 9، ص 429؛ اخبار الطوال ص 147.