كه اماره بر تشخص و وجود واحد مى‌شود. البته اين حدود حاكى از خود ذات وجود و اصل حقيقت وجود نبوده و حقيقت تشخص نيستند، بلكه امارات و معرفاتِ تكه‌اى از وجود بسيط مى‌باشند، به عبارت ديگر اينها تشخص تكه‌اى از وجودند.

پس تا اينجا معلوم شد كه اينها حاكى از حقيقت وجود و شارح آن نيستند و مفاهيم اينها خارج از حقيقت وجود است. چنانكه در مورد سايه شاخص، اصل حقيقت شاخص، جزء حقيقت سايه نيست، بلكه حقيقت اين وجود، سايه و ظلّ است به طورى كه حقيقت شاخص از ظلّ خارج بوده و ذى الظلّ در حقيقت ظلّ داخل نيست.

بنا بر اين از اينجا معلوم شد: در مقام تعريف، غير حقيقت موجوداتى كه محدود بوده و صاحب حد هستند، بايد يك حدود و تعاريفى نسبت به اصل ذات آنها باشد و يك تعاريف و معرفات براى حدود آنها باشد.

در تعريف اصل وجود به مفاهيمى كه متكثرند و لكن مصداق آنها با مصداق مفهوم وجود واحد است، متوسل مى‌شويم، مثل عالم و قادر وحى و مريد و مدرك كه از مفاهيم كماليه‌اند؛ چون وجود عين خيريت و عين قدرت و عين علم و عين اراده است و در حقيقت كل الكمال است، ما اصل وجود را با مفاهيمى كه هر كدام يك نحوه كمالى را مى‌رسانند تعريف مى‌نماييم. مى‌گوييم: «اللّه موجود كل الوجود، هو عالم كل العلم، هو قادر كل القدرة، هو حى كل الحياة، هو مريد كل الارادة» و چون اين وجود بسيط كامل، بى‌حد و غير محدود است؛ لذا ديگر ماهيات و جنس و فصل را كه حاكى از حدودات هستند لازم ندارد. اين است كه گفتيم وجود ماهيت ندارد، يعنى حد ندارد چون ماهيات بيان حدود مى‌كنند، فلذا اگر كسى بخواهد وجود را تعريف كند بايد با آن چيزهايى كه مفاهيم كماليه‌اند، مانند قدرت و علم و حيات و اراده، تعريف نمايد.

از اينجا معلوم گشت: اوصاف واجب الوجود- آن وجود بسيط غير محدود- عين ذات اوست و اوصاف او تنها اوصاف ثبوتيه است. واجب الوجود اوصاف سلبيه ندارد؛ زيرا اوصاف سلبيه، اوصاف عدم كمال است. معناى كمال اين است كه عدم الكمال نيست، نه اينكه در مقابل كمال، عدم كمال هم چيزى باشد، مثلًا نور در حقيقت‌