چيزى باشد و قوت چيز ديگرى كه داخل در حقيقت اوست، بلكه نور قوى «مع بساطته» جامع كمال و هويت آن نور ضعيف است «مع زيادةٍ» و حقيقت نوريت در نور قوى به نحو اعلى وجود دارد.

بنا بر اين: قوه- يعنى هيولى كه مرتبه ضعيفه وجود است- با حركت جوهريه حركت كمالى كرده و از نقص رو به بالا مى‌رود. در اين حركت حد آن وجود ناقص كه به هيچ وجه دخالت در حقيقت آن ندارد، از بين مى‌رود. همان قوه بعد از آنكه با حركت جوهريه آن حد را شكسته و رو به بالا گذاشت، حد آن مرتبه زايل شده و آن قوه كامل‌تر مى‌شود، يعنى صورت جسميه به خود مى‌گيرد و در عين حال همان هيولاست كه فعليت به خود گرفته و به صورت جسميه متبدل گشته است و جسم كه مرتبه كمال است داراى كمال مرتبه نازله با كمال زايدى است؛ لذا مى‌توان گفت: اين شى‌ء بسيط همان هيولاست كه به اين مرتبه رسيده است.

و هكذا اگر از صورت جسميه به صورت عنصريه ترقى كرد فاقد آن فقدانى كه در مرتبه جسميه داشت، مى‌شود. و آن فقدان و نقصان در حقيقت آن صورت جسميه داخل نبوده تا با زوال او، صورت جسميه زايل گردد. پس در اين مرتبه كه فاقد آن فقدان گشته از حقيقت آن چيزى كم نشده است، بلكه همان حقيقت است با وجدان كمال زايدى.

و همچنين اگر صورت عنصريه كه حد وجود و فقدان كمال فوق است ترقى كرده و به صورت ناميه رسيد، فاقد فقدان مرتبه سابقه مى‌شود. و آن فقدان امر عدمى بوده و به هيچ وجه در تقوم آن، دخالت نداشته است.

و هكذا اگر با حركت جوهريه به صورت حيوانيت و سپس به صورت انسانى رسيد.

پس آن صورت شريفه انسانى «مع بساطته» جامع كمالات مراتب نازله بوده به طورى كه اگر بتوان با قوت و زور، نفس ناطقه انسانى را از صورت جسميه و ناميه و عنصريه و حيوانيه جدا نمود، جامع تمام آن صور كماليه خواهد بود. بنا بر اين صورت انسانى «مع بساطته و وحدته» جسم، عنصر، نامى و حيوان است بدون اينكه تركيب لازم آيد.