وجود مثال زديم. حاجى مثال مى‌زند به اينكه نقيض قضيه «كتابت جزء ماهيت است» اين است كه «كتابت جزء ماهيت نيست» و چون قضيه اولى غلط است دومى درست است. اين است كه مى‌گويد: «نقيض الكتابه فى المرتبة- فى المرتبة يعنى جزء ماهيت- عدم الكتابه فى المرتبة» به طورى كه قيد «فى المرتبة» كه ظرف است به منفى- الكتابه- بخورد نه به نفى، يعنى عدم.

و الحاصل اينكه: تقدير نقيض «عدم الكتابة التى فى المرتبة» است، نه «عدم الكتابة الذى فى المرتبة». و معناى «عدم الكتابة التى فى المرتبة» اين است كه كتابت جزء ماهيت نيست، جزء ماهيت كه همان «فى المرتبة» است متعلق به كتابت است، به خلاف اينكه نقيض «عدم الكتابة الذى فى المرتبة» باشد، چون معناى آن اين است كه «عدم الكتابه» جزء ماهيت نيست.

و بالجمله: اگر بگوييم: قضيه «كتابت جزء ماهيت است» غلط است و همچنين قضيه «عدم كتابت جزء ماهيت است» نيز غلط است، ارتفاع نقيضين لازم نمى‌آيد.

اين معنى را در نظم به اين تقرير مى‌گويد:

بودن شى‌ء در آن مرتبه، يعنى مثلًا «وجود جزء ماهيت است» نقيض «وجود جزء ماهيت نيست» مى‌باشد. نقيض وجود «فى المرتبة» مثلًا به طورى كه وجود مقيد به «فى المرتبة» باشد، انتفاء اين مقيد است. پس انتفاء به سوى مقيد اضافه شده است؛ چنانكه در متن مى‌گويد: نقيض، انتفاء مقيد است نه عدم الوجود كه انتفاء، يعنى عدم مقيد به وجود باشد.

از اين معنى چنين تعبير كرده است كه:

حاصل مطلب اين است كه: وقتى ثبوت صفت در مرتبه كاذب شد، يعنى اينكه وجود جزء يا عين ماهيت است غلط شد، سلب صفتى كه در مرتبه است صدق مى‌كند، يعنى وجود جزء يا عين ماهيت نيست صادق است. اگر چه سلب صفتى كه سلب جزء ماهيت باشد نيز كاذب باشد، يعنى و لو عدم جزء ماهيت است، كاذب باشد.