كتاب اقرار

اقرار، خبر دادن جزمى است به حق لازمى بر شخصى كه خبر مى‌دهد يا به چيزى كه حقى يا حكمى را بر عليه او در پى دارد يا به نفى حقى براى او يا چيزى كه نفى حق را در پى دارد، مانند قول او: «براى او يا براى تو بر من چنين است» يا «نزد من يا در ذمه من چنين است» يا «اينكه در دستم است مال فلانى است» يا «بر فلانى چنين جنايتى ايجاد كردم» يا «دزدى كردم» يا «زنا كردم» و مانند اين‌ها- از چيزهايى كه قصاص يا حدّ شرعى در پى دارد- يا «من بر فلان كس حقى ندارم» يا «آنچه را كه فلانى تلف كرد مال من نيست» و آنچه كه شباهت به اين‌ها دارد و به هر لغتى كه باشد، بلكه اقرار شخص عرب به عجمى و برعكس و شخص هندى به تركى و برعكس در صورتى كه به معناى آنچه كه در آن لغت به آن تلفظ نموده عالم باشد، صحيح است. و معتبر است كه جزم داشته باشد؛ به اين معنى كه اظهار ترديد و عدم جزم به آن ننمايد، پس اگر بگويد: «گمان مى‌برم يا احتمال مى‌دهم كه تو بر من چنين چيزى دارى» اقرار محسوب نمى‌شود.

مسأله 1- در صحت اقرار، بلكه در حقيقت آن و گرفتن مقرّ، به اقرارش معتبر است كه با صراحت يا با ظهورش دلالت بر اخبار مذكور بنمايد، پس اگر احتمال داده شود كه غير آن را اراده نموده به طورى كه نزد اهل محاوره، به ظهور آن اخلال وارد مى‌كند، صحيح نيست. و در تشخيص آن به عرف و اهل زمان رجوع مى‌شود، مانند ساير صحبت‌هاى عادى مردم، پس هر كلامى كه- و لو به جهت خصوصيت مقام- اهل زبان از آن بفهمند كه به ثبوت حقى بر او يا سلب حقى از خودش بدون ترديد خبر مى‌دهد، اقرار مى‌باشد و اگر