خدا معتقد مى‌باشد يا او را انكار مى‌كند نيز فرقى نيست. و در قسم دادن مجوس ضميمه نمودن قول او: «خالق النّور و الظلمه» به «اللَّه» واجب نيست. و اگر حاكم ببيند كه قسم دادن ذمّى به آنچه كه دينش آن را اقتضا مى‌كند، رادع‌تر (بازدارنده‌تر) است آيا اكتفا به آن مانند قسم دادن به توراتى كه بر حضرت موسى عليه السلام نازل شده جايز است؟ بعضى گفته‌اند: بلى، ولى اشبه عدم صحت آن است. و ضميمه نمودن آنچه ذكر شد به اسم خدا، در صورتى كه چيز باطلى نباشد، اشكالى ندارد.

مسأله 3- اثرى بر قسم به غير خداى تعالى مترتب نمى‌شود اگر چه متخاصمين به قسم به غير خدا راضى باشند؛ همان طور كه ضميمه نمودن غير اسم خدا به خدا، اثرى ندارد؛ پس اگر به خدا قسم بخورد كفايت مى‌كند- چه ساير صفات را به او ضميمه بكند يا نه- همان طور كه يكى از نام‌هاى اختصاصى خداوند، كفايت مى‌كند، خواه چيز ديگرى به آن ضميمه كند يا نه.

مسأله 4- در مترتب نشدن اثر بر قسم به غير خداى تعالى اشكالى نيست، پس آيا قسم به غير خدا در اثبات امرى يا باطل نمودن آن مثلًا- چنان كه بين مردم متعارف است- حرام تكليفى است؟ بنابر اقوى حرام نيست؛ البته مكروه است، مخصوصاً اگر سبب ترك قسم به خداى تعالى گردد. و اما مثل قول او: «به قرآن يا به پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم از تو مى‌خواهم اينكه چنين كارى را انجام دهى» بدون اشكال حرام نيست.

مسأله 5- قسم شخص لال با اشاره‌اى است كه بفهماند. و اشكالى ندارد كه قسم در لوحى نوشته شود و شسته شود و بعد از اعلام به او، امر به آشاميدن آن شود؛ پس اگر آشاميد، قسم خورده است وگرنه ملزم به حق مى‌شود. و شايد بعد از اعلام، اين يك نوع اشاره باشد. و احوط (استحبابى) آن است كه بين آن‌ها جمع نمايد.

مسأله 6- عربى بودن، در قسم شرط نيست، بلكه به هر زبانى باشد- در صورتى كه به نام خدا يا صفات مختص او باشد- كفايت مى‌كند.

مسأله 7- در تحقق قسم، اگر به نام خدا مانند قول او: «و اللَّه براى فلانى چنين چيزى بر من نيست» اكتفا كند، اشكالى نيست. و غليظ نمودن آن به گفتار، مانند اينكه بگويد «و اللَّه‌