كتاب ايلاء

«ايلاء» قسم بر ترك وطى زوجه دائمى است كه به او دخول شده است، به طور ابدى يا در مدت بيشتر از چهار ماه براى وارد كردن ضرر به زوجه. پس به غير قيودى كه ذكر شدند، تحقق پيدا نمى‌كند؛ اگر چه قسم با فقدان آن‌ها منعقد مى‌شود و بر آن آثار قسم در صورتى كه شرايط قسم جمع باشد، مترتب مى‌شود.

مسأله 1- ايلاء مانند مطلق قسم فقط با اسم خداى متعال كه اختصاص به او دارد يا غالباً بر او اطلاق مى‌گردد منعقد مى‌شود. و عربيت در آن معتبر نمى‌باشد و نه لفظى كه صريح باشد در اينكه آنچه كه مورد قسم واقع شده ترك جماع در قُبُل زن است بلكه معتبر آن است كه قسم خوردن بر ترك اين عمل با لفظى كه ظهور در آن دارد صدق كند؛ پس قول او «لا اطأك» يا «لا اجامعك» يا «لا امسّك» بلكه و قول او «لا جمع رأسى و رأسك وسادة او مخدة» در صورتى كه به آن قصد ترك جماع را بنمايد، كفايت مى‌كند.

مسأله 2- اگر ايلاء با شرايطش تمام شود، پس اگر زوجه با وجود خوددارى شوهر از نزديكى با او صبر كند كلامى نيست، وگرنه زن حق دارد كه مرافعه را نزد حاكم ببرد و حاكم زوج را احضار كند و چهار ماه مهلت بدهد پس اگر در اين مدت رجوع كرد و با او نزديكى نمود كه همان است وگرنه او را بر يكى از دو امر مجبور مى‌كند؛ يا رجوع يا طلاق، پس اگر يكى از آن دو را انجام دهد كه همان وگرنه او را حبس مى‌كند و در مأكل و مشرب بر او تنگ مى‌گيرد تا يكى از آن دو را اختيار نمايد، ولى او را بر يكى از آن دو به طور معين مجبور نمى‌كند.