داشته باشد. نبايد اينها هم ساكت باشند. اينها هم روابط بايد داشته [باشند].

انسداد راه آشتى ملت با شاه‌

بين احزاب و لشكريها، بين لشكريها و روحانيون، همه بايد با هم روابط داشته باشند و نقشه بكشند براى زوال اين آدم. ملت اسلام و ملت ايران با اين آدم آشتى نخواهد كرد. اگر يك كسى بگويد آشتى، اين خائن است. آشتى نخواهد كرد با اين. نه هيچ ملايى آشتى با اين مى‌كند، و نه هيچ كاسبى آشتى مى‌كند، و نه هيچ مسلمانى آشتى مى‌كند. راه آشتى نمانده است. كو؟ چه راهى گذاشتند برايشان؟ اين همه جوانان ما را كشتند، باز هم آشتى؟! اين همه به مقدسات ما توهين كردند، باز هم آشتى؟! آشتى چيست؟ ما آشتى نداريم. دروغ نسبت مى‌دهند به آقايان كه گفتند آشتى، دروغ نسبت مى‌دهند، كسى آشتى ندارد با اينها. امكان ندارد يك همچو چيزى. يك ملتى كه همه چيزش به باد رفته، حيثيت و جهات معنوى و مادى‌اش به باد رفته است، و همه را اين آدم به باد داده است، اين چطور آشتى بكند با اين؟ همان طورى كه يكى از بزرگان سياسيون‌ [1] گفته است كه يكى از دو راه دارند مسلمين، ايرانى‌ها: يا آزادى يا بودن اين، يا بايد اختيار كنند بودن اين را و همين طور تا آخر تحت فشار باشند، و يا بايد اختيار كنند آزادى را و اين را بيرونش كنند. و چون آزادى را حتماً خواهند اختيار كرد، پس اين را حتماً ان شاء اللَّه خواهند بيرون كرد. تكليف هست آقا براى همه ما. يك چيزى نيست كه ... تكليف است؛ تكليف الهى است. يك ملتى همه چيزش را دارد از دست مى‌دهد و از دست داده است، اهتمام به امور مسلمين از اوْجَبِ واجبات است. بايد شما مهتم به اين امر باشيد، وَ الّا فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ. [2] اين از امورى است كه لازم است بر همه ما. ما همه مكلفيم كه اين كيان اسلام را در ايران حفظ كنيم. اين آدم نه با اسلام خوب است و نه با قرآن خوب است و نه با حضرت رضا خوب است. كسى كه با اسلام آشنايى داشته باشد، اين طور جسارتها

[1] منظور، آقاى مهدى بازرگان.

[2] اشاره به احاديث باب اهتمام به امور مسلمين. اصول كافى، ج 2، ص 163.