فلاسفه نیست ولی خود فلاسفه با بیانی دیگر آن کبری را اثبات میکنند.

و امّا کبرای قیاس دوم از نظر فلاسفه قابل اثبات نیست، زیرا منظور متکلّمین این است که هر حادث از آن جهت که حادث است نیازمند به علّت است یعنی از نظر آنان مناط نیاز معلول به علّت، حدوث آن است.

ولی همچنانکه قبلًا گفتیم حکما معتقدند که مناط نیاز معلول به علّت، «امکان ذاتی» معلول است نه حدوث آن. حادث از آن جهت که حادث است نیازمند به علّت نیست. بنابراین کبرای قیاس دوم (کلّ حادث یحتاج الی المحدث) غلط است؛ و این است که میبینیم حاجی سبزواری طریق حدوث را انتقاد کرده است.

ولی حقیقت این است که هر چند سخن متکلّمین درباره مناط نیاز به علّت قابل انتقاد است، امّا راه حدوث عالم برای اثبات واجب الوجود قابل انتقاد نیست، زیرا هر چند حادث از آن جهت که حادث است نیازمند به علّت نیست ولی بالاخره این مطلب مورد قبول است که هر حادثی ممکن الوجود است پس هر حادثی از آن جهت که ممکن الوجود است نیازمند به علّت است.

از طرفی دیگر، بهترین نشانه و بهترین دلیل بر امکان عالم، حدوث عالم است و اگر ما نشانههایی از قبیل حدوث و تغییر، در عالم نمیدیدیم از کجا میتوانستیم حکم کنیم که عالم ممکن الوجود است و واجب الوجود نیست؟ و اگر نگوییم که در چنین صورتی حکم کردن غیر ممکن بود، لااقل باید بپذیریم که کار بسیار دشواری بود.

پس برای اینکه از طریق امکان عالم- که همان طریق حکمایی از قبیل بوعلی است- بخواهیم طی طریق کنیم، چارهای نیست جز اینکه از راه حدوث عالم گام برداریم؛ و به همین جهت است که در احتجاجات و روایات اسلامی بر مسأله حدوث عالم تکیه شده است.