کشف کردهاند این است که: واجب الوجود وجود محض است و ماهیت ندارد، بر خلاف ممکن الوجودها یعنی ممکنات که زوج ترکیبی هستند و مرکباند از «ماهیت» و «وجود».

در این مرحله است که این حکما پاسخ صحیح سؤال گذشته را (چرا واجب الوجود، واجب الوجود شده است؟ و یا چرا علّت نخستین، علّت نخستین شده است؟) دریافتهاند و خلاصه پاسخ سؤال فوق این است که:

سؤال از «چرایی وجود» (یعنی سؤال از این که فلان شیء چرا موجود شده است؟) در موردی صحیح است که در ذات خود شیء مورد نظر خلأی از «موجودیت» در کار باشد، و امّا آنجا که خلأی از موجودیت در کار نیست «چرا گفتن» غلط است؛ و یا ممکن الوجود که ذاتی غیر از موجودیت دارد و موجودیت وارد بر آن ذات میگردد، در مرتبه ذات از «وجود» خالی است، پس طبعا از نظر عقلی جای این سؤال هست که:

چرا و به چه وسیله این ذات خالی پر شده است؟ و چون خود ذات نمیتواند پر کننده خود باشد پس به وسیله شیء دیگر که قبلًا پر بوده و صلاحیت پرکنندگی داشته است، پر شده است.

اما «واجب الوجود»، نظر به این که ذاتش مساوی موجودیت و عین موجودیت است، پس خلأی از حیث موجودیت ندارد تا نیازی به «پر شدن» داشته باشد.

در این سلوک فکری، آن چیزی که ما را به ملاک بی نیازی واجب الوجود از علّت رسانید عین همان چیزی است که اصل وجود «واجب الوجود» را برای ما اثبات کرد، یعنی امتناع تسلسل علل غیر متناهیه.

ضمناً تا اینجا معلوم شد که صرف «موجود بودن» و یا «چیز بودن» ملاک نیازمندی به علّت نیست، و اشتباهی که فلاسفه اروپا داشتهاند همین بوده که با خود اندیشیدهاند که اگر «شیء» و «موجود» باید علّت داشته باشد پس همه چیز و همه موجودات باید علّت داشته باشند و استثنا در موردی خاص به نام «واجب الوجود» بی مورد است، و اگر «شیء» و «موجود» میتواند بدون علّت وجود داشته باشد پس همه اشیاء باید چنین باشند اعمّ از واجب الوجود و غیر او؛ همچنانکه راسل در کتاب چرا مسیحی نیستم؟ میگوید:

«اگر هر چیز باید علتی داشته باشد، پس خدای را نیز علتی باید، و اگر چیزی بدون علت میتواند وجود داشته باشد، آن چیز میتواند هم خدا باشد و هم جهان.»