ثانیاً، این فرق اعتباری، برای این که ظرف ایندو را از یکدیگر جدا کند کافی نیست، زیرا فرض این است که یک نسبت است که دو اعتبار دارد، و نمیشود که ظرف نسبت به یک اعتبار «ذهن» و به اعتبار دیگر «خارج» باشد. لذا در قسم سوم که بین ظرف عروض و ظرف اتّصاف تفکیک میشود کمی غریب به نظر میرسد. وقتی میگوییم: «زید ممکن الوجود» است آیا زید خارجی ممکن الوجود است یا زید ذهنی؟ مسلّم است که هم زید خارجی ممکن الوجود است و هم زید ذهنی. زید خارجی قطعا ممکن الوجود است، زیرا در غیر این صورت یا باید ممتنع الوجود باشد یا واجب الوجود. امّا مسلّم است که زید ممتنع الوجود نیست، زیرا اگر ممتنع بود پا به عرصه وجود نمیگذاشت. از طرف دیگر واجب الوجود هم نیست، زیرا اگر واجب الوجود بود به صفت ممکن الوجود بودن متّصف نمیشد و واضح است که منظور ما از قضیه «زید ممکن الوجود است» وجود خارجی زید است. اکنون آیا اوّل زید وجود پیدا میکند و بعد صفت «امکان» برای او پیدا میشود؟ اگر چنین باشد که زید قبل از اتّصاف به «امکان» وجود داشته باشد و «امکان» در مرتبه بعد برای او پیدا شده باشد آیا زید قبل از متّصف شدن به صفت «امکان» واجب بود یا ممکن؟ طبق این فرض- که میگوییم صفت «امکان» در مرتبه بعد برای زید پیدا شده است- باید زید واجب الوجود باشد، زیرا امکان ندارد که صفت «امکان» عارض شیئی بشود که وجود دارد، زیرا «امکان» ذاتا بر «وجود» تقدّم دارد و شیء در درجه اوّل ممکن میشود و سپس موجود میگردد. پس بر خلاف «زید قائم»- که وجود زید بر قیام مقدّم است- در مثال «زید ممکن الوجود است» تقدّم وجود زید بر امکان، قابل تصوّر نیست. بنابراین «امکان» در خارج نمیتواند عارض بر زید بشود. اما اتصاف زید به امکان در خارج است. اکنون این چه معمّایی است که از یک طرف میبینیم آنکه متّصف به صفت «امکان» میگردد زید است آن هم در خارج، امّا از طرف دیگر صفت «امکان» نمیتواند در خارج ملحق به زید شود؟! چگونه چیزی که در خارج وجود ندارد صفت اشیاء در خارج قرار میگیرد؟

پاسخ آن است که اگر صفتی در خارج، وجودی علیحده و جدا از موصوف خود نداشته باشد بلکه در خارج موجود باشد به عین وجود موصوف خود، در این صورت میتوان گفت که آن موصوف در خارج متّصف به آن صفت میگردد اما معروض آن واقع نمیشود. علّت این امر هم یا از جهت اعتباری بودن آن صفت است و یا از باب