ترکیبات ماهوی، بر خلاف ترکیبات خارجی، همواره دو جزء است که یکی اعمّ از مفهوم مورد تعریف است و «جنس» نامیده میشود و یکی دیگر مساوی با آن است که «فصل» نام دارد. علی هذا اگر مفهومی بسیط باشد قابل تعریف حدی نیست و اگر مفهومی به نحوی باشد که اعم از او قابل تصور نیست باز هم قابل تعریف حدی نیست. از همین جا معلوم میشود که چرا مفهوم «وجود» و «موجود» را نمیشود تعریف کرد. این مفاهیم، بسیطند و بعلاوه مفهومی اعم از مفهوم وجود و موجود نمیتوان پیدا کرد که جنس این مفهوم باشد.

و اما اینکه مفهوم وجود قابل تعریف «رسم» ی نیست، بدان جهت است که تعریف رسمی یا تعریف به رسم، آن است که شیء به آثار و لوازم شناخته شدهاش شناسانده شود. ممکن است ماهیت چیزی را نشناسیم ولی آثار و لوازمش را بشناسیم. مثلًا ماهیت برق را نمیشناسیم ولی لوازم آن را که روشنایی و حرارت و حرکت است میشناسیم.

درباره وجود، گذشته از اینکه چیزی که از خود وجود روشنتر باشد وجود ندارد که به عنوان یکی از آثار وجود، معرّف وجود واقع شود؛ اساساً فرض وجود معرف مستلزم این است که قبلًا با مفهوم «وجود» آشنایی داشته باشیم، زیرا وقتی که تعریف میکنیم، معرَّف را موضوع، و معرِّف را محمول قرار میدهیم و حکم میکنیم که: «آن این است». اگر با مفهوم «وجود» آشنا نباشیم مفهوم «است» را که به اصطلاح «وجود رابط» [1] است درک نمیکنیم. پس قبلًا باید با مفهوم «وجود» آشنا باشیم تا بتوانیم وجود را تعریف کنیم؛ و بنا بر این تعریف واقعی وجود «دور» است [2].

حاجی سبزواری در شرح بیت بالا میگوید: «از آن جهت وجود حد ندارد که بسیط است و از آن جهت رسم ندارد که رسم به وسیله «عَرَضی» باید باشد و عرضی از کلّیات پنجگانه است و همه کلیات از سنخ ماهیت میباشند و وجود و عوارض وجود از سنخ ماهیت نمیباشند». این بیان در مورد «رسم» صحیح نیست، زیرا اولًا هیچ ضرورتی نیست «عَرَضی» که یکی از کلیات پنجگانه است از سنخ ماهیت باشد تا گفته شود وجود و عوارض وجود از سنخ ماهیت نیستند؛ و ثانیاً اینکه میگوید عوارض وجود از سنخ ماهیت نیستند درباره عوارض مساوی وجود از قبیل وحدت، وجوب و غیره صادق است، درباره مطلق عوارض وجود صادق نیست، زیرا خود ماهیات از عوارض وجودند و به همین دلیل مبحث «ماهیت» در فلسفه اولی ذکر میشود.