معجزه

بحث ما درباره مسأله معجزه و خرق عادت بود که تقریبا بلکه تحقیقا از متواترات است که هر پیغمبری که ظهور کرده و مدعی رسالت بوده است مدعی معجزه هم بوده است و مسأله معجزه را نمیشود مسکوتٌ عنه گذاشت. شاید بعضی از افراد تنها به جنبه منطقی مسائل ادیان توجه میکنند یعنی مسائلی که با منطق عادی و معمولی بشر منطبق است و از بحث درباره مسائلی که با منطق معمولی بشر جور در نمیآید صرف نظر میکنند در صورتی که نمیشود تبعیض کرد، بعضی از مسائلی را که در ادیان آمده است چون با علم و منطق ما جور در میآید بپذیریم و بعضی مسائل دیگر را نپذیریم. اگر بپذیریم، همه را باید یکجا بپذیریم و اگر هم نپذیریم هیچ چیز از آن را نباید بپذیریم؛ «نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَکفُرُ بِبَعْضٍ» نمیشود.

ما میبینیم همراه با همه مسائل منطقیای که در اسلام هست (باز عرض میکنم یعنی مسائلی که با منطق بشر وفق میدهد) به طور قطع و یقین در قرآن مسائلی هست که با منطق عادی و معمولی بشر- که بشر اسمش را منطق علمی میگذارد- منطبق نیست. خود وحی که درباره آن بحث کردیم از همین گونه است، و معجزات هم که به عنوان آیت و دلیل بر صدق رسالت است، از نظر توجیه همین طور است. درباره معجزه قسمتهایی را در جلسه پیش صحبت کردیم، حالا قسمت دیگری را میخواهیم عرض کنیم.

در باب وحی عرض کردیم که درباره وحی، هم میشود گفت یک امر فوق بشری و هم میشود گفت یک امر بشری؛ و این نکته از خود قرآن استفاده میشود. اما فوق بشری است یعنی در این درجهای که ما برای انبیاء و اولیاء معتقد هستیم و قرآن بیان میکند مسلّم در غیر آنها وجود