راجع به این قسمت الآن قصهای یادم آمد: در کتابهای خودمان نوشتهاند که کسی آمد پیش مجلسی اول [1] و گفت: دیشب خواب وحشتناکی دیدم؛ خواب دیدم شیر سفیدی که مار سیاهی هم به گردن او آویخته بود، به من حمله کرد، تعبیرش چیست؟ گفت: اول بگو دیشب چه خوردی.

گفت: دیشب کشک خوردم. گفت: بالای کشک چه خوردی؟ گفت: رب انار. گفت: «آن شیر سفید همان کشک است و آن مار سیاه هم که به گردنش آویخته، همان رب انار است.» چون او این غذا را خورده بود، از یک طرف سفیدی کشک و سیاهی رب انار در چشمش بوده، از طرفی هم ایندو مثل اینکه یک فعل و انفعال ناراحت کنندهای در معده او ایجاد کرده و اعصابش را تحریک کرده بود، در نتیجه چنین خوابی دیده بود. اینگونه خوابها خیلی زیاد است.

ولی بعضی از خوابها تعبیر امور مکتومی است که انسان در نفس خودش دارد؛ وقتی بیدار میشود چیزی یادش میافتد که تعجب میکند و خودش نمیداند که آن اسرار مکتومی که دارد، به این شکل تجلی کردهاند. گاهی خودش به آن سِرّ واقف است، و گاهی آنقدر در شعور باطن مخفی است که خودش هم از آن ناآگاه است.

در این جهت چند قضیه از «ابن سیرین» معروف نقل میکنند که معلوم میشود این آدم حتی تعبیر خوابی را هم که به اصطلاح امروز «تعبیر علمی» میگویند، بلد بوده (البته نه از روی قواعد علمی، بلکه روی ذوق شخصی؛ گاهی خوابها را تعبیری میکرده که امروز «تعبیر علمی» میگویند).

مثلا نوشتهاند که یک نفر آمد و به او گفت: من در عالم رؤیا دیدم که تخممرغهای پخته را پوست میکنم، زردهاش را دور میاندازم و سفیدهاش را میخورم، تعبیر این خواب چیست؟ گفت:

خودت این خواب را دیدهای؟ گفت: بله. به اشخاصی که آنجا بودند گفت: کفن دزدی که میگویند اخیرا پیدا شده، همین شخص است. این همان تعبیر تحلیلی علمی است که مربوط به آینده و الهامی نیست. در سرّ او یک خاطره عجیبی بوده؛ او میرفته مردهها را از قبر در میآورده، بدنشان را میانداخته و کفنشان را میبرده، بعد هم کفن را تبدیل به پول و مصرف میکرده است. همین خاطره ذهنی، در عالم رؤیا به این صورت برایش مجسم شده است. بعد تحقیق کردند، معلوم شد قضیه از همین قرار است و او هم اقرار کرد که من همان کفندزد هستم.

خواب دیگری نقل میکنند که ابن سیرین به همین شکل علمی آن را تعبیر کرده است و آن این است که میگویند یک نفر آمد و به او گفت: من خواب دیدم که در کوچههای تاریک راه را بر مردم میبندم. وقتی ابن سیرین از او اقرار گرفت که خودت این خواب را دیدهای، گفت: من حدس