این میگوید اگر حرف بزنی گناه است. اگر دیدی کسی در چاه افتاد یک سنگ هم تو روی او بیانداز. طبیعت، همانطور که تاکنون سیر کرده همان درست است. یک عدّه ضعیف شدهاند یک عدّه قوی، آنکه ضعیف شده به حکم طبیعت محکوم به فناست، به حکم اخلاق هم باید محکوم به فنا باشد. ابرمرد چنگیز است. ترحّم یعنی چه؟! ترحّم ضعف است؛ ایثار یعنی چه؟ احمقی است.

این است که تمام ارزشهای انسانی را نفی کرده است، و به حق اگر ما در باب انسان، انسان را موجودی صد در صد مادّی بدانیم راهی جز نفی کردن اینها نیست، یعنی آنچه که ما به نام «انسانیت» و «گرایشهای انسانی» و «مقدّسات انسانی» مینامیم، همه موهوم و بیاساس است. از یک طرف ماتریالیسم انسانی قائل شدن و از طرف دیگر دم از انسانیت و ارزشهای انسانی زدن، تناقض است و قابل توجیه نیست.

ارزشهای انسانی با فطرت انسانی جور در میآید و فطرت انسانی با این جور در میآید که انسان در سرشت خودش یک مایه انسانی دارد، مایهای برای همین گرایشهای مقدّس؛ یعنی در سرشت انسان یک حقیقت مقدّسی هست که میل به تعالی در ذات او نهفته است. تضادّ درونی انسان، تضادّ حقیقی درونی فرد که در حدیث آمده و به دنبال آن در ادبیات ما آمده است [بیانگر همین واقعیت است.]

حدیثی در باب آفرینش انسان

در حدیثی که شیعه و سنّی روایت کردهاند و در شیعه در کتاب کافی هست آمده است که خداوند متعال فرشته را آفرید و او را از عقل محض ساخت و حیوان را آفرید و او را از شهوت محض ساخت و انسان را آفرید و در انسان این دو را- سرشت فرشته و سرشت حیوان را- با یکدیگر ترکیب کرد و از او انسان آفریده شد:

«إنّ اللَّهَ تَعالی خَلَقَ الْمَلائِکةَ وَ رَکبَ فیهِمُ الْعَقْلَ وَ خَلَقَ الْبَهائَمِ وَ رَکبَ فیهِمُ الشَّهْوَةَ وَ خَلَقَ الْانْسانَ وَ رَکبَ فیهِ الْعَقْلَ وَ الشَّهْوَةَ.» [1]