مدیریت صحیح از ضعیفترین ملّتهای دنیا، قویترین ملّتها را میسازد آنچنانکه رسول اکرم کرد و این معجزه رهبری بود.

در این زمینه سخن بسیار است. اگر بخواهیم توجّه اسلام را به اصول رهبری و مدیریت درک کنیم دو راه باید طی کنیم:

ضرورت مطالعه سیره اولیاء

طریق اوّل، مطالعه بسیار عمیق سیره اولیاء دین، مخصوصاً شخص رسول اکرم و امیر المؤمنین است. اگر انسان روش آنها را مطالعه کند متوجّه میشود که چقدر بر اصول دقیق رهبری منطبق است. نتایج شگرفی که از رهبری خود در دنیا گرفتهاند، سابقه ندارد. این موفّقیت به جهت آن بود که کلید رمز را در دست داشتند. از جانب خدای انسان آمده بودند و خدای انسان کلید رمز انسان را در دست دارد.

از میان سیرههای مختلف رسول خدا، سیره آن حضرت در لشکرکشی و سیاست، در تبلیغ اسلام، در رفتار با دشمنان، با مشرکین، با اهل کتاب و در خانواده، باید دقیقاً مطالعه شود که هر کدام از آنها یک کتاب درس به ما میآموزند. سیره عملی پیغمبر اکرم در رهبری و دستورهایی که در این زمینه میدهد خیلی عجیب است. به قدری روانشناس است و به قدری متوجّه راه و رسم انسانهاست که حدّی بر آن متصوّر نیست؛ متد انسان اداره کردن را میداند. معاذ بن جبل را برای تبلیغ، هدایت و رهبری و راهنمایی به یمن فرستاد؛ چند جمله دارد که برای همه ما دستور العمل است در حالی که اکثر بر خلاف رفتار میکنیم. میفرماید: «یسِّرْ وَ لا تُعَسِّرْ، بَشِّرْ وَ لا تُنَفِّرْ، وَ صَلِّ بِهِمْ صَلوةَ اضْعَفِهِمْ.» [1] یعنی تو که اکنون به منظور تبلیغ اسلام و دعوت مردم به اسلام و ترغیب و تشویق آنها به سوی اسلام به سراغ مردم میروی، بر آنها آسان بگیر، سخت نگیر، با سختگیری نمیتوان کسی را رهبری کرد؛ دیگر اینکه به مردم بشارت بده، مزایای دنیوی و اخروی اسلام را برای مردم بگو، نویدهای اسلام را بر مردم عرضه کن، تمایل آنها را برانگیز، ترغیبشان کن، از راه تخویف و ایجاد هراس وارد مشو، کاری نکن که مردم احساس تنفّر کنند؛ هنگام نماز با این مردم تازه مسلمان که