اللَّهِ وَ لِیخْزِی الْفاسِقینَ». این «وَ لِیخْزِی الْفاسِقینَ» اشاره به آن تأثیر روانی این کار است، یعنی این کار روح اینها را مخذول و منکوب میکند و برای این هدف لازم است. چهار تا درخت است، بریده میشود، بعد هم به جایش درخت کاشته میشود.

پس این منافات ندارد با آن اصلی که هر عقلی میگوید، و خود قرآن هم افساد در زمین را شدید تخطئه میکند: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یعْجِبُک قَوْلُهُ فِی الْحَیوةِ الدُّنْیا وَ یشْهِدُ اللَّهَ عَلی ما فی قَلْبِهِ وَ هُوَ الَدُّ الْخِصامِ. وَ اذا تَوَلّی سَعی فِی الْارْضِ لِیفْسِدَ فیها وَ یهْلِک الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ» [1] بعضی از مردم اشخاصی هستند که زبانشان خیلی چرب و نرم است، به زبانشان تو را به شگفت میآورند و تو از این خوشزبانیهای اینها تعجب میکنی، اما دل اینها: سختترین دشمنهای تو همینها هستند. همینقدر که از پیش تو میروند، همه سعیشان این است که در زمین فساد کنند و کشتها را از بین ببرند؛ هر جا ببینند زراعت و کشتی هست، باغی هست، درختی هست، اینها را بهکلی از بین ببرند، نسل را (انسانها را) از بین ببرند. اینها چیزهایی است که خود قرآن بهشدت تخطئه میکند ولی در عین حال قرآن- نه به خاطر احساسات و کینهتوزی، بلکه در مواردی که رسیدن به هدف انسانی و مشروع و الهی متوقف بر آن است- نه تنها کشتن کافر را اجازه میدهد، کشتن انسان مسلمان را هم اجازه میدهد تا چه رسد به خراب کردن یک بارو و چه رسد به کندن چند درخت. پس این دو مسأله نباید با یکدیگر اشتباه شود. از این آیه میگذریم.

فَی ء و غنیمت «

وَ ما افاءَ اللَّهُ عَلی رَسولِهِ مِنْهُمْ». در اسلام از نظر مالی یک «فَیء» داریم و یک «غنیمت»؛ یعنی مالهایی که از چنگال دشمن بیرون آورده میشود بعضی نام «غنیمت» دارد و یک حکم دارد و بعضی نام «فَیء» دارد و حکم دیگری دارد.

غنیمت عبارت است از آنچه که در میدان جنگ به دست سربازان میافتد و به وسیله جنگ گرفته میشود. هر چیزی که به وسیله جنگ و به تعبیر قرآن با یورش با اسب و شتر- یعنی آنجا که رسماً حمله، حمله جنگی است- و با زور شمشیر گرفته میشود آن را «غنیمت» میگویند. غنائم جنگی از نظر اسلام به پنج قسمت تقسیم