پیغمبر صلی الله علیه و آله شاهد است

یکی از نکات مهم و معارف بزرگ قرآن این مسئله است که پیغمبر اکرم و به تعبیر قرآن گروهی از مؤمنین- که آن گروهی از مؤمنینِ این گونه جز کسانی در مقام عصمت نمیتوانند باشند- [شاهد امت هستند.] خدا پیغمبر را «شاهد امت» نامیده است، شاهدی که در دنیا تحمل شهادت میکند و در آخرت ادای شهادت؛ یعنی او حاضر و ناظر به افعال و اعمال امت است. همین طور که ما میگوییم ملَکین رقیب و عتید ناظر و شاهد اعمال ما هستند، همیشه پیغمبرِ یک امت شاهد و ناظر بر اعمال آن امت است، و این است که در مسئله امامت گفته میشود که شأن اصلی امام این نیست که در میان مردم ظاهر باشد و حکومت در دست داشته باشد که اگر این شأن را از او گرفته باشند دیگر امام نباشد و از امامت خلع شده باشد؛ بلکه، شأن اصلی امام که از آن این شأن نتیجه میشود [این است که امام شاهد امت است] یعنی با وجود کسی که در باطن و از نظر باطن شاهد بر همه امت است دیگر نوبت به کسی که مثل همه افراد امت است و مثل افراد دیگر امت خطاکار است نمیرسد که او خلافت و حکومت را در دست بگیرد.

این است که قرآن در آن آیه میفرماید: «یا ایهَا النَّبِی انّا ارْسَلْناک شاهِداً» ما شما را فرستادهایم به عنوان شاهد و به عنوان گواه امت. این مسئله عرض اعمال- که خودش مسئلهای است که بر پیغمبر یا امام عرض اعمال میشود- همان مفهوم «شهادت» را میرساند. در آن آیه میفرماید: «وَ قُلِ اعْمَلوا فَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمْ وَ رَسولُهُ وَ الْمُؤْمِنونَ وَ سَتُرَدّون الی عالِمِ الْغَیبِ وَ الشَّهادَةِ» [1]. این که بعد میفرماید: «وَ سَتُرَدّون الی عالِمِ الْغَیبِ وَ الشَّهادَةِ» یعنی خیال نکنید این شهادت برای این است که العیاذ باللَّه خدا نمیداند، شاهدها باید بیایند به اطلاع او برسانند [و او] قاضی این گونه است؛ خیر، این روی آن نظام نیست، این شاهدها هستند و تازه بازگردانده میشوید به کسی که خودش عالم بر غیب و بر شهادت و بر همه چیز است و اعلم است از خود شما و از خود شاهدها بر این مطلب.

«انّا ارْسَلْناک شاهِداً». پس یک شأن از شئون مقام رسالت شهادت است، تحمل شهادت در دنیا و ادای شهادت در آخرت.

. توبه/ 105.