سوره احزاب هم با همین عبارت و اضافهای وجود دارد. آنجا میفرماید: «یا ایهَا النَّبِی انّا ارْسَلْناک شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً» [1] ای پیامبر، ما تو را فرستادهایم گواه بر مردم و گواه بر امت.

کلمه « شاهد »

«شاهد» و «شهید» معنی حضور را میدهد. در زبان عربی به «گواه» از آن جهت «شاهد» میگویند که کسی حق دارد در مورد واقعهای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد؛ یعنی انسان در مورد واقعهای که در آن حضور دارد و آن را احساس میکند و بالعیان میبیند حق دارد شهادت بدهد. این مسئلهای است در باب «قضاء» (قضاوت)؛ میگویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است؛ یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیدهاید، مثلًا یقین دارید العیاذ باللَّه زید همسایه شما شراب میخورد، از صد احتمال یک احتمال هم نمیدهید که شراب نخورد، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمیدهید، یقین دارید شراب میخورد اما به چشم خودتان ندیدهاید، یقین دارید که فلان مرد و زن زنا کردهاند ولی به چشم خود ندیدهاید، حق ندارید که این را شهادت بدهید بگویید فلانی زنا کرده یا فلانی شراب خورده است؛ و اگر شهادت بدهید و قاضی از شما بپرسد که این را که تو شهادت میدهی دیدهای یا ندیدهای، و شما بگویید من ندیدهام ولی یقین دارم، اگر شما عادلترین عادلهای عالم هم باشید، اعدل عدول هم باشید، سلمان فارسی هم باشید قاضی حق ندارد بر این گونه شهادت ترتیب اثر بدهد. حدیثی هست، حضرت صادق علیه السلام فرمودند (با دستشان اشاره کردند): «عَلی مِثْلِ ضَوْءِ الشَّمْس» مثل اینکه نور خورشید را میبینی، فقط اگر اینطور باشد شهادت بده، غیر از این نه. به همین جهت برای آنچه که ما در فارسی میگوییم «گواه» در زبان عربی کلمه «شاهد» به کار میبرند، یعنی حاضر، یعنی آن کسی که حاضر واقعه بوده نه آن کسی که عالم به واقعه است، چون غایب از واقعه هم گاهی عالم به واقعه میشود، ولی علم به واقعه عن غیابٍ کافی نیست، حضور در آن واقعه و شهود آن لازم است.

. احزاب/ 45.