میگفتند چرا بتها را پرستش میکنید، میگفتند به اعتبار اینکه مثل و مثال و تمثیل فرشتگان هستند. فرشتگان را چرا میپرستید؟ چون دختران خدا هستند، بچههای خدا هستند. [پرستش] بچه خدا مگر اشکالی دارد؟! آقازاده را مردم احترام میکنند، خدازاده را نباید احترام کرد؟ هر احترامی که به آقا مردم میکنند میگویند به آقازاده هم باید همان قدر احترام کرد. خوب، هر کاری که در مورد خدا باید انجام داد در مورد خدازاده هم باید انجام داد.

پس این یک مقدمه که این فکر فرزند داشتن خدا ریشهای در بتپرستیهای عرب جاهلیت هم داشته است.

دو نظریه درباره « پرستش »

مطلبی که [متمم این مقدمه است] این است که در مسئله «پرستش» دو طرز تفکر مختلف در دنیا وجود دارد. یکی این است که پرستش بشر از پرستش سنگ و چوب و رئیس قبیله و حتی مار و مور و بت و ستاره و ماه و خورشید و دریا و کوه و فرشته و پیغمبر شروع شده تا ارباب انواع مختلف، تا میرسد به پرستش خدا.

بسیاری از فرنگیها، اغلب اینهایی که تاریخ ادیان مینویسند این طور مینویسند که پرستش در بشر ابتدا از پرستش همین بت یا پدر خانواده (رئیس خانواده) شروع شد، و از کوچکها شروع شد، از خدای خانواده رسید به خدای قبیله، از خدای قبیله رسید به خدای مملکت مثلًا، بعد خدای منطقه، بعد خدای زمین، خدای آسمان، خدای آسمانها، بعد چند خدا؛ بشر این سیر تصاعدی را انجام داد تا در آخرین مرحله رسید به خدای یگانه.

قرآن همیشه عکس مطلب را میگوید. قرآن میگوید اول پرستش خدای یگانه بوده، انحراف از پرستش خدای یگانه منجر به بتپرستیها شده است. این، دو نوع تاریخ دینِ بر ضد یکدیگر است. در میان فرنگیها هم عدهای [همین نظریه را دارند.] شاید اولین کسی که این مکتب را به وجود آورد یک آلمانی به نام ماکسمولر است- و نظریهاش معروف است- و بعد افراد دیگری هم تابع این نظریه شدند. آنها هم فعلًا این نظر قرآن را قبول کردهاند که اول توحید بوده و بعد بتپرستی. توحید مولود بتپرستی نیست، یعنی توحید متولّد شده و تکامل یافته بتپرستی نیست، بلکه بتپرستی صورت انحرافی خداپرستی است. قرآن که از