چون آن گذشت مربوط به شخص بود و این گذشت مربوط به اجتماع است. مثلًا کسی دزدی کرده است. مجازات دزد، دست بریدن است. صاحب مال نمیتواند بگوید من گذشتم. تو بگذری، اجتماع نمیگذرد؛ این حق تو نیست، حق اجتماع است.

علی علیه السلام و دعوای دو نفر

در حدیث است که روزی امیرالمؤمنین علی علیه السلام- طبق همان قاعدهای که همیشه داشتند و در همان ایام خلافت خودش تنها راه میرفت و حتی در جاهای خلوت میرفت و شخصاً اوضاع و احوال را تفتیش میکرد- در یکی از کوچه باغهای کوفه راه میرفت، یک وقت فریادی شنید: الْغَوْث! الْغَوْث! به فریادم برسید! به فریادم برسید! معلوم بود جنگ و دعوایی است، فردی دارد میخورد و فردی هم دارد میزند. به سرعت به طرف آن صدا دوید و فریاد میکرد: یا الْغَوْث، یا الْغَوْث! دو نفر با هم زد و خورد میکردند، یکی دیگری را میزد. تا امام رسید دعوای اینها تمام شد (شاید هم امام علیه السلام آنها را صلح داد). معلوم شد آن دو نفر با هم رفیق هستند. وقتی امام خواست کتکزننده را جلب کند و ببرد، کتکخورده گفت: من از او گذشتم.

امام فرمود: بسیار خوب، تو گذشتی، این حق خصوصی خودت است، از حق خودت گذشتی؛ اما یک حقی هم سلطان دارد (سلطان یعنی حکومت) و یک مجازاتی هم حکومت باید بکند، این را دیگر تو نمیتوانی بگذری زیرا به تو مربوط نیست.

از حق عمومی نمیتوان گذشت و در موارد حق عمومی، اسلام هم نمیگذرد اما در حدود خصوصی [میتوان از حق خود گذشت.] این که کسی که به یک فرد مجرم و گنهکار کمک میکرده بخواهد کمک خود را قطع کند، یک مسئله خصوصی است [و حق دارد این کار را بکند، ولی به او میگویند] تو به اندازه خودت عفو کن و ترتیب اثر نده. این است که قرآن باز دستور به عفو و گذشت میدهد و میخواهد تا حد امکان از راه محبت و نیکی جبران کند. حال به آیه بعد میپردازیم.

کیفر تهمت زنندگان به زنان عفیف

من خیال نمیکنم در قرآن به اندازهای که روی موضوع تهمت- مخصوصاً تهمت