میبینیم کلمه «مغانم» در قرآن در جایی استعمال شده است که اختصاص به غنائم دارالحرب ندارد. معلوم میشود که اگر معنای این کلمه اختصاصاً غنائم دارالحرب بود، درست نبود که قرآن بگوید: فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ کثیرَةٌ بلکه باید کلمه دیگری به جای آن به کار میبرد.

دوم، حدیث نبوی؛ که اهل تسنن هم روایت کردهاند و مخصوصاً در نهایه ابناثیر هست. مضمونش این است: مَنْ لَهُ الْغُنْمُ عَلَیهِ الْغُرْمُ. این حدیث در فقه مورد استعمال دارد و در آنجا سنیها هم قبول دارند که معنایش این است که هرکسی که سود، مال اوست ضرر هم به او تعلق میگیرد. این حدیث به صورت ضربالمثل هم درآمده: مَنْ لَهُ الْغُنْمُ عَلَیهِ الْغُرْمُ هرکس که در موردی سود آن را میبرد ضررش را هم باید متحمل بشود. بدیهی است در این حدیث معنی «غُنم» غنیمت دارالحرب نیست بلکه سود است. پس معلوم شد کلمه «غُنم» در مطلق سود به کار برده میشود. این هم شاهدی از احادیث نبوی.

اما لغت. در میان لغویین، ما یک لغوی را انتخاب میکنیم که عرب است ولی نه شیعه است و نه سنی و از این نظر بیطرف است، و او صاحب «المنجد» کتاب لغت میباشد که یک مسیحی لبنانی است. (حدود ثلث مردم لبنان مسیحی هستند.) وقتی ما رجوع میکنیم به کتاب المنجد ماده «غَنِمَ یغْنَمُ» میبینیم میگوید [1]: «مَنْ غَنِمَ مالًا» یعنی کسی که مالی بلابدل و مفت گیرش آمده. بعد میگوید غنائم دارالحرب یکی از مصداقهای غُنم و غنیمت است نه اینکه منحصر به آن باشد. پس ما میبینیم که این عرب مسیحی هم این لغت را همانطور ترجمه میکند که علمای شیعه این آیه را تفسیر کردهاند. و البته علمای شیعه هم از خودشان نگفتهاند، از زبان ائمهشان گفتهاند. پس ما میبینیم آنچه که ائمه گفتهاند با زبان و لغت عربی وفق میدهد نه اینکه گفتهباشند تعبداً این نظر را بپذیرید.

یک مثال: معمولًا هنگام بازگشت مسافر، وقتی میخواهند به او دعا کنند، میگویند خیر مقدم، یعنی خوشآمدی. ولی وقتی میخواهد برود، ما میگوییم به سلامت، عرب میگوید: سالماً و غانماً. «سالماً» همان معنی «به سلامت» را میدهد، و «غانماً» یعنی با غنیمت برگردی. آیا [غانماً را] فقط به سربازی که به میدان جنگ