کرامت نفس در قرآن و حدیث

در جلسه گذشته بحث ما رسید به مسئله کرامت نفس و یا عزت نفس و تعبیراتی امثال اینها که در متون تعلیمات اسلامی وارد شده است، و گفته شد این خود مسئلهای است که کمتر مورد توجه واقع شده و یا اساساً مورد توجه واقع نشده است و حال آنکه ما ریشه و مبنا و زیربنای اخلاق اسلامی را از همین جا میتوانیم استنباط و استخراج کنیم، از نوعی بازگشت دادن انسان به خود و متوجه کردن او به شرافت و کرامت ذاتی خویش. اولًا باید ببینیم آیا در متون اسلامی چنین تعبیراتی که از آن توجه دادن انسان به خود و در واقع نوعی ادراک عظمت و اهمیت خود مفهوم باشد، وجود دارد یا نه؟ و اگر وجود دارد، احیاناً با بعضی تعلیمات دیگر اسلام که درباره نفی خود است تعارض ندارد؟

عزت نفس

در بسیاری از تعبیرات اسلامی این حالت غرور یا مناعت و احساس شرافت، تحت عنوان «عزت نفس» بیان شده است. در رأس اینها تعبیر خود قرآن کریم است که تعبیری حماسی است: وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ. عزت اختصاصاً از آنِ مؤمنان است، یعنی مؤمن باید بداند عزت اختصاصاً در انحصار مؤمنان است و اوست که