معلوم است: کسانی که میدانند. آیه دیگر: امْ نَجْعَلُ الَّذینَ امَنوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ کالْمُفْسِدینَ فِی الْارْضِ امْ نَجْعَلُ الْمُتَّقینَ کالْفُجّارِ (ص/ 28). صیغهها همه مذکر است، ولی در ترجمه شما چه میگویید؟ آیا میگویید: آیا مردانی را که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند مانند مردان مفسد قرار میدهیم؟! یعنی اینجور زنها از این بحث خارج است؟ امْ نَجْعَلُ الْمُتَّقینَ کالْفُجّارِ. آیا چون «متقین» صیغه مذکر است پس زنها خارج هستند؟ یا اینکه مقصود کسان است. هیچ کس تا به حال احتمال نداده که [معنی آیه این باشد که] مردان با ایمان و عامل به عمل صالح برترند از مردان مفسد، و وقتی بپرسند: آیا زنان مؤمن و عامل به صلاح هم از زنان مفسد بالاترند یا نه؟

بگوید قرآن راجع به اینها حکمی ذکر نکرده.

همچنین آیا ترجمه انَّ اکرَمَکمْ عِنْدَاللَّهِ اتْقیکمْ (حجرات/ 13) این است که گرامی ترین شما مردان، باتقواترین شما مردانند و بنابراین از زنان بحثی نشده؟ یا «شما» در اینجا انسانهاست؟

و در اخلاقیات هم همین جور است. یعنی در زبان عربی اینجور نیست که برای اعمّ از زن و مرد یک صیغه وضع شده باشد و برای خصوص مرد صیغهای و برای خصوص زن صیغهای، بلکه آن صیغهای هم که برای اعمّ از مرد هست همین صیغه مذکر است. و لهذا اگر کلمه «وَ مُسْلِمَة» هم نباشد هیچ کس نمیتواند بگوید که مفهوم عام نیست. در بعضی روایات «وَ مُسْلِمَة» هم هست که روایات ضعیفی است. عموم روایات همان طَلَبُ الْعِلْمِ فَریضَةٌ عَلی کلِّ مُسْلِمٍ است.

و نیز آیا در حدیث الْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمونَ مِنْ لِسانِهِ وَ یدِهِ (اصول کافی، ج 2/ ص 234) «المسلم» مخصوص مرد است یا اعمّ است از زن و مرد؟ و آیا معنی حدیث این است که مرد مسلمان کسی است که مردهای مسلمان از زبان و دست او محفوظ و آسوده باشند، و نگفته که زن مسلمان هم باید زنها و مردهای دیگر از دست و زبانش محفوظ بمانند؟!.

قضیه معروفی است که زنی ادعای پیغمبری کرد. او را حبس کردند که این چه ادعایی است که کردی، این برخلاف ضرورت اسلام است. گفت: پیغمبر گفت: لانَبِی بَعْدی، نگفت: لانَبِیةَ بَعْدی، و نگفت: لانَبِی وَ لا نَبِیةَ بَعْدی، «نبی» مذکر است، پیغمبر نگفته زنی هم که پیغمبر باشد نخواهد آمد.