نور عقل و علم و فهم و بصیرت است- در میان مردم حرکت میکند و هر چیزی را در روشنی میبیند، روشن بین و حقیقت بین است، مانند آن کسی است که در تاریکی راه میرود، در تاریکی جهالت؛ خودش را با قلّاب جهل و با قلّاب خیال و واهمه با اشیاء مربوط میکند؛ آیا ایندو مانند یکدیگرند؟ البته نه. پس میبینیم که یک عده میل دارند خود را با قلّاب جهل با قرآن مربوط کنند؛ میل به از دور دیدن دارند به بهانه اینکه فقط ائمه اطهار هستند که حق نزدیک شدن به قرآن را دارند، در صورتی که خود ائمه اطهار همیشه مردم را به تدبّر و تفکر در قرآن دعوت میکردهاند و بعلاوه میگفتهاند سخنانی که مردم از ما نقل و روایت میکنند شما آنها را بر قرآن عرضه بدارید و قرآن را مقیاس قرار دهید، اگر دیدید با قرآن تطبیق نمیکند بدانید که گفته ما نیست و به ما بستهاند. ببینید! این فکر و این خیال که کسی حق تدبّر در قرآن ندارد، یک دیوار و یک حجاب ضخیمی است بین قرآن و صاحب آن فکر، و مانع تأثیر و نفوذ این کتاب کریم است در دل او، درست نظیر آنچه درباره اهل جاهلیت فرمود:

وَ اذا قَرَأْتَ الْقُر انَ جَعَلْنا بَینَک وَ بَینَ الَّذینَ لا یؤْمِنونَ بِالْاخِرَةِ حِجاباً مَسْتوراً [1].

هرگز در صدر اسلام مردم اینطور فکر نمیکردند که قرآن کتاب آسمانی ماست ولی ما فقط حق تلاوت داریم نه حق تدبّر و استفاده مستقیم.

همچنین اگر طرز تفکر ما درباره رسول اکرم شبیه طرز تفکر اهل جاهلیت باشد درباره ابراهیم خلیل اللَّه، یعنی در عالم خیال خود او را بالای ابرها و آسمانها قرار بدهیم، دیگر ممکن نیست از سیره و عمل و طرز سلوک اجتماعی او استفاده کنیم، دیگر عملًا این آیه کریمه قرآن منسوخ است:

لَقَدْ کانَ لَکمْ فی رَسولِ اللَّهِ اسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یرْجُوا اللَّهَ وَ الْیوْمَ الْاخِرَ [2].