راه اداره عائله خودش زحمت میکشد مثل کسی است که در راه خدا شمشیر میزند. پیغمبر اسلام با هر نوع گداصفتی، کلّاشی، کلّ بر مردم بودن سخت مبارزه کرده است. این جمله از متواترات است، پیغمبر فرمود: مَلْعونٌ مَنْ الْقی کلَّهُ عَلَی النّاسِ [1] از رحمت خدا بدور است آن کسی که سنگینی بار زندگی خودش را به دوش دیگران میاندازد.

این حدیث سوم که میخوانم، من به این مضمون شاید ده حدیث تا حالا پیدا کردهام، قبلًا فکر نمیکردم معنایش این است که حالا میفهمم، ولی اینقدر زیاد پیدا کردم که دیگر شک نکردم. در پانزده سخنی که حسینیه ارشاد- ان شاء اللَّه- در یک قطعهای به آقایان محترم اهدا میکند پانزده سخن به یاد آغاز پانزدهمین قرن بعثت رسول اکرم چاپ کردیم، در موضوعات مختلف: مساوات، اخلاق، عبادت، خدمت به خلق، همبستگی و پیوستگی، اینکه انسان باید کار کند و زحمت بکشد، و احترام حقوق زن. البته تفسیر نکردیم. مجموعاً پانزده سخن است. یکی از آنها این است:

اصْلِحوا دُنْیاکمْ وَ اعْمَلوا لِاخِرَتِکمْ کأنَّکمْ تَموتونَ غَداً. پیغمبر اکرم فرمود: در کار دنیای خودتان مصلح باشید ( «مصلح باشید» غیر از این است که حریص باشید و غیر از این است که پول پرست باشید)، کار صحیح و درست بکنید، دنیای خودتان را به سامان بیاورید. اما نسبت به آخرت آن جور فکر کنید که گویا همین فردا دارید رخت برمیبندید، آنی غفلت نکنید. این است معنی جامعیت، وسطیت و تعادل دین اسلام.

پروتستان از اسلام این اصول را گرفت، بعد تمدن اروپایی به وجود آمد. دیشب آقای دکتر شریعتی گفتند که چطور دنیای اروپا بعد از آنکه از آن معنویت افراطی مسیحی روگرداند، آمد به طرف مادیگری که باز یک مسیح دیگری لازم است که او را برگرداند. چون یک دین حسابی نداشتند نتوانستند رعایت تعادل کنند، نتیجهاش سرمایه داری شد که محورش این است: پول هدف است، پول معبود است و پول را باید پرستید. باز انحرافی این گونه.