حقه باز زیرک هم استفاده کردند. هر دروغی که میخواستند جعل کنند، جعل کردند و در اختیار آنها قرار دادند. یک چیزهایی یهودیها و مغرضین جعل کردند و به اینها دادند و این خوش باورها هیچ نگفتند. مثلًا حدیثی نقل کردهاند به نام حدیث «سلسلة الحمار» که روزی پیغمبر اکرم آمد و به الاغی برخورد کرد ... تا آخر. اینها واقعاً اسباب ننگ است و اگر مجتهدین نبودند، امروز [این جریان] اسباب زحمت برای مسلمین بود.

برخورد اخباریان با قرآن

رسیدیم به قرآن. حالا قرآن را چگونه از بین ببرند برای اینکه به اخبار حجّیت بدهند؟ قرآن را که نمیتوانستند بگویند کتاب خدا نیست. گفتند قرآن مقامش بالاتر از این است که افراد عادی بشر آن را بفهمند. قرآن را فقط ائمه حق دارند بفهمند و بس. قرآن نازل شده است برای آنکه آنها بفهمند. ما باید ببینیم در اخبار ائمه چه آمده. به اصطلاح مجتهدین، گفتند ظواهر قرآن حجت نیست. مثلًا اگر قرآن میگوید: انَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیسِرُ وَ الْانْصابُ وَ الْازْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیطانِ فَاجْتَنِبوهُ [1] و ما معنی آن را این میدانیم که شراب و قمار حرام است، میگویند نه، تو باید به اخبار مراجعه کنی ببینی که آیا در اخبار آمده است که شراب و قمار حرام است یا نه؟

میگویند اساساً مخاطب قرآن، ما نیستیم.

به این ترتیب برای مردم قرآن را هم از اعتبار و حجّیت انداختند تا اینطور فکر کنند که تنها مرجعی که باید به آن رجوع کرد اخبار و روایات است و اجتهاد دیگر معنی ندارد، چون اجتهاد یعنی انسان اعمال فکر و اعمال نظر کند. معنای اجتهادِ یک اصل این است که ببینیم قرآن چه گفته است، احادیث کدامش صحیح و کدامش ضعیف است، عقل را به کار برده ببینیم چه تشخیص میدهد، ببینیم علمای شیعه اجماعی دارند یا نه؟ گفتند همه این حرفها را بریزید دور. آنوقت در اخبار چیزهایی هست که احیاناً خود قرآن را از اعتبار میاندازد. مثلًا فلان کس آمده گفته است که سوره حمد اینجور نیست که شما میخوانید، جور دیگری است. شما میخوانید: صِراطَ الَّذینَ انْعَمْتَ عَلَیهِمْ غَیرِ الْمَغْضوبِ عَلَیهِمْ وَ لَاالضّالّینَ. میگفتند در