است و نه میل شدید به نوآوری، هیچکدام وجود ندارد. این است که حیوان درجا میزند و انسان پیش میرود. اکنون به نقد این نظریات بپردازیم.

نقش شخصیت در تاریخ

بعضی ادعا کردهاند که «تاریخ، جنگ میان نبوغ و حد عادی است» یعنی همواره افراد عادی و متوسط، طرفدار وضعی هستند که به آن خو گرفتهاند و نابغه خواهان تغییر و تبدیل وضع موجود به وضع عالیتر است. کارلایل مدعی است که تاریخ با نوابغ و قهرمانان آغاز میشود. این نظریه در حقیقت مبتنی بر دو فرض است:

اول اینکه جامعه فاقد طبیعت و شخصیت است. ترکیب جامعه از افراد، ترکیب حقیقی نیست. افراد همه مستقل از یکدیگرند. از تأثیر و تأثر افراد از یکدیگر یک روح جمعی و یک مرکب واقعی که از خود شخصیت و طبیعت و قوانین ویژه داشته باشد به وجود نمیآید. پس افرادند و روانشناسیهای فردی و بس. رابطه افراد بشر در یک جامعه از نظر استقلال از یکدیگر نظیر رابطه درختان یک جنگل است.

حوادث اجتماعی چیزی جز مجموع حوادث جزئی و فردی نیست. از این رو بر جامعه بیشتر «اتفاقات» و «تصادفات» که نتیجه برخورد علل جزئی است حاکم است نه علل کلی و عمومی.

فرض دوم این است که افراد بشر بسیار مختلف و متفاوت آفریده شدهاند. با اینکه افراد بشر عموماً موجودات فرهنگی و به اصطلاح فلاسفه حیوان ناطقاند، در عین حال اکثریت قریب به اتفاق انسانها فاقد ابتکار و خلاقیت و آفرینندگی میباشند. اکثریت، مصرف کننده فرهنگ و تمدناند نه تولیدکننده آنها. فرقشان با حیوانات این است که حیوانات حتی مصرفکننده هم نمیتوانند باشند. روح این اکثریت روح تقلید و دنبالهروی و قهرمانپرستی است. اما اقلیتی بسیار معدود از انسانها قهرماناند، نابغهاند، فوق حد عادی و متوسطاند، مستقلالفکر، مبدع و مبتکر و دارای اراده قویهاند، از اکثریت متمایزند، گویی «ز آب و خاک دگر و شهر و دیار دگرند». اگر نوابغ و قهرمانان علمی، فلسفی، ذوقی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی،