میسازد [1]؛ همان آتشی که عنوان بصْریها را از خانه و کاشانهشان کو به کو و شهر به شهر به دنبال حقیقت میکشاند [2]. این نوع از خودآگاهی است که دغدغه سرنوشت را در انسان به وجود میآورد.

4. خودآگاهی طبقاتی

خودآگاهی طبقاتی یک شکل از اشکال مختلف خودآگاهی اجتماعی است.

خودآگاهی طبقاتی یعنی آگاهی به خود در رابطهاش با طبقه اجتماعی که با آنها زیست میکند.

در جامعههای طبقاتی خواه ناخواه هر فرد در یک قشر خاص و یک طبقه خاص از نظر زندگی و برخورداریها و محرومیتها قرار دارد. درک موضع طبقاتی و مسئولیت طبقاتی، خودآگاهی طبقاتی است.

بلکه بر اساس برخی نظریهها انسانْ ماورای طبقهای که در آن است «خود» ی ندارد؛ خود هر کسی «وجدان» اوست؛ مجموعه احساسها، اندیشهها، دردها و گرایشهای اوست و اینها همه در «طبقه» شکل میگیرد. این است که به عقیده این گروه، انسانِ نوعی فاقد «خود» است؛ یک موجود انتزاعی است نه عینی؛ موجود عینی در طبقه تعین مییابد؛ انسان وجود ندارد، اشراف یا توده وجود دارد؛ تنها در جامعه بیطبقه است که اگر واقعیت یابد، انسان واقعیت پیدا میکند؛ پس در جامعه طبقاتی، خودآگاهی اجتماعی منحصر است به خودآگاهی طبقاتی.

خودآگاهی طبقاتی، طبق این بیان، مساوی است با «سود آگاهی»، زیرا بر این فلسفه مبتنی است که حاکم اصلی بر فرد و زیربنای شخصیت فرد منافع مادی است، همچنان که در ساختمان اجتماع، نهاد اساسی و زیربنا نهاد اقتصادی است و آن چیزی که به افراد یک طبقه «وجدان مشترک»، «ذوق مشترک»، «قضاوت مشترک» میدهد، زندگی مادی مشترک و سود مشترک است. زندگی طبقاتی بینش طبقاتی میدهد و بینش طبقاتی سبب میشود که انسان، جهان و جامعه را از آن دریچه خاص ببیند و با عینک خاص مشاهده کند و از دیدگاه طبقاتی تفسیر نماید؛ دردش