2 سوسیالیسم

بحث درباره سوسیالیسم بود. دیدیم که در تعریف سوسیالیسم چندان وحدت نظری وجود ندارد ولی ما میتوانیم یک چیزهایی را به عنوان ملاک کلی برای سوسیالیسم در نظر بگیریم. یکی از آن ملاکها که روح سوسیالیسم است اینکه زندگی انسانها از حالت فردی خارج بشود و حالت و خصلت جمعی پیدا کند، در واقع «من» ها به صورت «ما» دربیایند، منتها بحث در این است که چگونه میشود که واقعاً منها به صورت ما دربیایند؟ این آقایان فکر میکنند همین که مالکیت اختصاصی و انفرادی از بین برود، کافی است برای اینکه منها تبدیل به ما بشود، و از ابتدا هم انسان «ما» زندگی میکرده است و مالکیتْ او را به صورت منها درآورده است که باید آن زندگی اول را که زندگی اشتراکی است به منزله یک تز فرض کنیم و تمام این دورههای مالکیت انفرادی و اختصاصی را آنتی تز، و بازگشت به مالکیت اشتراکی و به «ما» در سطح بالاتر را سنتز بگیریم.

بنابراین اینها سوسیالیسم یعنی زندگی جمعی انسانها را که یک مشخّص اساسیاش همین است که زندگی از حالت منها به صورت یک «ما» دربیاید مولود و نتیجه از بین رفتن مالکیت ابزار تولید میدانند. در اینجا نظریات دیگری هم بود که در جلسه پیش عرض کردیم، دیگر تکرار نمیکنیم.

پس یک معرّف سوسیالیسم این جهت است.

ملاک دیگر- که لازمه این است- اینکه سوسیالیسم یعنی آن نوع زندگی که در آن استثمار انسان وجود ندارد. این هم یکی از مشخّصات سوسیالیسم است. نمیشود در یک زندگی استثمار وجود داشته باشد و در عین حال بگوییم زندگی سوسیالیستی است.

مشخّص دیگر- که این را هم باز میتوان جزء تعریف سوسیالیسم قرار داد- این است که