1 سرمایه داری

وارد بحث سرمایه داری میشویم، آنچه که دوره سرمایه داری مینامند و البته مسئله بسیار اساسی و مهمی است که باید دقیقاً بررسی بشود. این دوره مشخّصش ماشین است و به تعبیر دیگر دوره تولید ماشینی است. ابزار این دوره ماشین است که با ابزار سابق متفاوت است. طبقاتی که در این دوره به وجود میآیند دو طبقهای هستند که ماهیت این دو طبقه با طبقاتی که در دوران پیشین بودهاند متفاوت است: طبقه بورژوا و طبقه پرولتر. مثلًا طبقه بوروژا ماهیتاً با طبقه فئودال متفاوت است همچنان که طبقه پرولتر ماهیتاً با طبقه سِرو یا کارگر در گذشته متفاوت است. و این طبقات جز در این دوره یعنی در این دوره ابزار تولیدی نمیتوانسته وجود داشته باشد کما اینکه محصول یعنی آنچه که تولید میشود نیز جز در این دوره نمیتوانسته وجود داشته باشد، اگرچه به حسب ظاهر انسان فکر میکند که در همه دورهها بشر چیزهایی را تولید میکرده که کالا مینامد، در این دوره هم دارد تولید میکند؛ ولی از نظر اقتصادی ماهیت آنچه در این دوره تولید میشود که نام «کالا» رویش میگذارند با آنچه که در دورههای پیشین بوده است متفاوت است. البته همه اینها از نظر این آقایان است. اینها یک یک باید بحث بشود.

انقلاب صنعتی

یک مسئله خیلی واضح و روشنی هست و آن این است که در دنیا به دنبال چندین تحول و انقلاب فکری و ادبی (حالا اینکه دنبال آن بوده، آن جهت را نمیخواهیم بحث کنیم) یک انقلابی در دنیا به وجود آمد که آن را «انقلاب صنعتی» مینامند و بیشتر هم از انگلستان شروع شده یعنی انگلستان