یحیی بن عدی منطقی سابق الذکر بوده و شاگردان زیادی تربیت کرده است. ابتدا مذهب نصرانی داشت و در آخر عمر (مطابق نقل نامه دانشوران) مسلمان شد.

ابن الندیم که معاصر وی بوده و به تبع او ابن القفطی، او را فوق العاده باهوش و فطن خوانده است. نامه دانشوران مدعی است که عمر طولانی کرده ولی تاریخ وفات او را نمینویسد. مرحوم محمد قزوینی در بیست مقاله، مقاله مربوط به تتمه صوان الحکمه (جلد 2، صفحه 141) مدعی است که وفات ابوالخیر در سال 408 بوده است.

گویند بوعلی که معمولًا معاصران خود را به چیزی نمیگرفت، از ابوالخیر به نیکی یاد کرده و گفته: «ابوالخیر را در ردیف دیگران نباید شمرد. خداوند ملاقات او را روزی کند» [1] 4. ابوعبد اللَّه ناتلی. این مرد همان است که ابن سینا در آغاز تحصیل، قسمتی از منطق و قسمتی از ریاضیات را نزد او آموخت. شخصیت ممتازی ندارد؛ همه شهرتش را از ناحیه شاگرد نامدارش کسب کرده است.

ناتلی طبیب هم بوده است. ابن ابی اصیبعه در ضمن احوال ابوالفرج بن الطیب، او را در ردیف طبیبان معاصر ابوالفرج شمرده است. بعضی مدعی شدهاند که ناتلی شاگرد ابوالفرج بن الطیب بوده است و به گفته ابن ابی اصیبعه استناد کردهاند [2] ولی اشتباه است. ابن ابی اصیبعه ناتلی را در ردیف معاصران ابوالفرج آورده است نه شاگردان او. ابن ابی اصیبعه ابوالفرج را از معاصران بوعلی که شاگرد ناتلی بوده است میشمارد تا چه رسد به ناتلی.

طبقه ششم

این طبقه را طبقه نوابغ باید نام نهاد. هیچ طبقه از طبقات فلاسفه مانند این طبقه افراد برجسته نداشته است:

1. ابوعلی احمد بن محمد بن یعقوب مسکویه رازی. اصلًا اهل ری بوده و مدتی به اتفاق ابوریحان بیرونی و ابن سینا و ابوالخیر و ابوسهل مسیحی و ابونصر عراقی در