دربار خوارزمشاه میزیسته است. وفاتش در اصفهان در سال 420 واقع شده است.

تاریخ تولدش معلوم نیست ولی میگویند عمر طویل یافته است [1] از ابوحیان توحیدی نقل شده که ابن مسکویه مدتی نزد ابوالخیر شاگردی کرده است [2]. بعضی میگویند نزد ابوالحسن عامری نیز تحصیل کرده است [3] ولی این نقل با آنچه از معجم الادباء نقل شده- که در مدت پنج سال اقامت ابوالحسن عامری در ری به نزد عامری نرفت و گویی میان آنها سدی بود- منافی است [4] داستان حضور ابن سینا به مجلس ابن مسکویه و افکندن گردویی پیش او که مساحت این گردو را تعیین کن و گذاشتن ابن مسکویه کتاب اخلاقی طهارة الاعراق خود را نزد ابن سینا و گفتن این که تو به اصلاح اخلاقت از من به تعیین مساحت این گردو محتاجتری، معروف است. بوعلی به حکم این که کمتر کسی از معاصران خویش را گرامی میداشته و وقعی مینهاده، درباره ابن مسکویه نیز گفته مسألهای با او در میان گذاشتم و هرچه کوشش کردم نتوانست بفهمد.

ابن مسکویه، خودش یا پدرش (علی الاختلاف) زردشتی بوده و مسلمان شده و به عقیده بعضی شیعه بوده است. قدر مسلّم این است که تمایل شیعی داشته است. از معروفترین کتابهای او تجارب الامم در تاریخ و الفوز الاصغر در فلسفه و طهارة الاعراق در اخلاق است.

2. ابوریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی. از شخصیتهای درجه اول فرهنگ و تمدن اسلامی است. از نظر برخی مستشرقین، در تمام جهان اسلام نظیر ندارد. رشته تخصصیاش ریاضیات، نجوم، تاریخ، هیئت، داروشناسی، بررسی عقاید و ادیان اقوام و ملل و امثال آنها بوده. چندین کتاب تحقیقی نفیس آفریده که جهان هنوز به اعجاب در آنها مینگرد از قبیل تحقیق ماللهند، الاثار الباقیة، قانون مسعودی و غیره.

بیرونی در سال 362 متولد شده و در 442 درگذشته است. او زبانهای یونانی و سریانی، علاوه بر زبان فارسی و زبان عربی و زبان خوارزمی- که زبان مادری او بوده- میدانسته است. زبان عربی را بهترین زبانها برای مسائل علمی میداند و