در انتخاب و اختیار راه درست کاملا آزاد نیست. در خانوادههای مسیحی اغلب اطفال در اوایل عمر به وجود خدایی شبیه انسان ایمان میآورند؛ مثل اینکه بشر به شکل خدا آفریده شده است. این افراد هنگامی که وارد محیط علمی میشوند و به فرا گرفتن و تمرین مسائل علمی اشتغال میورزند، این مفهوم انسانگونه و ضعیف از خدا نمیتواند با دلایل منطقی و مفاهیم علمی جور در بیاید و بالنتیجه بعد از مدّتی که امید هرگونه سازش از بین میرود، مفهوم خدا نیز بکلّی متروک و از صحنه فکر خارج میشود. علّت مهمّ این کار آن است که دلایل منطقی و تعریفات علمی، وجدانیات یا معتقدات پیشین این افراد را عوض نمیکند و احساس اینکه در ایمان به خدا قبلًا اشتباه شده و همچنین عوامل دیگر روانی باعث میشوند که شخص از نارسایی این مفهوم بیمناک شود و از خدا شناسی اعراض و انصراف حاصل کند.» [1]

خلاصه سخن: چیزی که در برخی تعلیمات دینی و مذهبی مشاهده میشود و متأسّفانه کم و بیش در میان خود ما هم هست این است که در ایام صباوت مفهومی با مشخصّات خاصّی با نام و عنوان خدا به خورد کودک میدهند. کودک وقتی بزرگ میشود و دانشمند میگردد، میبیند چنین چیزی معقول نیست و نمیتواند موجود باشد تا خدا باشد یا غیر خدا. کودک پس از آنکه بزرگ شد، بدون اینکه فکر کند یا انتقاد کند که ممکن است مفهوم صحیحی برای آن تصوّر کرد، یکسره الوهیت را انکار میکند. او خیال میکند خدایی را که انکار میکند همان است که خداشناسان قبول دارند. پس چون این ساخته شده ذهن خود را- که اوهام عامیانه برایش ساختهاند- قبول ندارد، خدا را قبول ندارد؛ دیگر فکر نمیکند خدای به آن مفهوم را که او انکار میکند، خداشناسان نیز انکار دارند و انکار او انکار خدا نیست، بلکه انکار همان است که باید انکار کرد. فلاماریون در کتاب خدا در طبیعت میگوید: کلیسا به این شکل خدا را معرّفی کرد که: «چشم راستش تا چشم چپش شش هزار فرسخ فاصله دارد». بدیهی است افرادی که از دانش بهرهای داشته باشند- و لو بسیار مختصر- به چنین موجودی نمیتوانند معتقد شوند.