تجسم اعمال در قيامت

بعد میفرمايد:وَ نُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيمَةِ کتاباً يَلْقيهُ مَنْشوراً و بيرون میآوريم- يعنی چيزی وجود دارد و مخفی است، ظاهرش میکنيم- برای او در روز قيامت کتابی يعنی نوشتهای که آن نوشته را باز شده میبيند، يعنی مثل يک کتابِ باز شده نه مثل يک کتاب بسته، کتابی که جلو چشمش باز است و دارد میخواند. بعد هم به او میگوييم:اقْرَأْ کتابَک کتاب خود را بخوان.

اين آيات خيلی عجيب است! ممکن است شما بگوييد بیسوادها چطور میتوانند بخوانند؟ جواب اين است: آن کتاب از نوع نوشته روی کاغذ نيست که بگوييم بیسواد چطور میتواند بخواند يا اگر مثلًا به زبان عربی باشد غير از عربیزبانها کسی ديگر نمیتواند بخواند. تمام مردم علیالسويّه آن کتاب را میخوانند، چرا؟ برای اينکه خطوط آن کتاب عين اعمالشان است نه يک صورتهای مکتوب، نه نوشته روی کاغذ. چون عين اعمال خودشان است که دارند قرائت میکنند همه آن سواد را دارند.

در حديث است که- ظاهراً- امام صادق عليه السلام فرمود هرکسی وقتی که اين کتاب را به او نشان میدهند و اعمال خودش را میبيند آنچنان برايش مجسم میشود که گويی همين ساعت عمل کرده. کاری را که انسان همين ساعت عمل کرده جزئياتش يادش هست، اگر دو ساعت بگذرد، روز ديگر، ماه ديگر، سال ديگر جزئياتش را فراموش میکند. آنجا انسان تمام اعمالش را از کوچک و بزرگ، از اول تا آخر عمر به چشمش میبيند؛ مثل اين است که همين الآن اين کار از او صادر شده است. به او میگويند:اقْرَأْ کتابَک کتاب خودت را الآن بخوان، احتياج به کس ديگر نيست که او بيايد برای تو بخواند، هر کسی خودش قارئ