گروهی وارد بهشت میشوند و در نزد پروردگار گرامی هستند) چرا- يعنی چه بيهودهکاری!- مردمی به سرعت دور تو را گرفتهاند و حلقه زدهاند؟ عَنِ الْيَمينِ وَ عَنِ الشِّمالِ عِزينَ اين کافران گروه گروه از راست و چپ دور تو را گرفتهاند. تعبير «اين کافران» میکند: چرا اين کافران اينچنين دور تو را گرفتهاند و گروه گروه از چپ و راست گرد تو میچرخند؟

ايَطْمَعُ کلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ انْ يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعيمٍ عجب! اينها طمع بهشت هم دارند؟! خود قرآن میگويد «کافران»، بعد میگويد آيا طمع بهشت دارند؟ معلوم است که چنين شخصی کافرِ به آن معنا که اعتقاد ندارد نيست. اگر کافری باشد که اعتقاد ندارد دور پيغمبر هم نمیچرخد، طمع بهشت هم ندارد، میگويد همهاش را رها کن. پس معلوم میشود چنين مردمی بودهاند و هميشه هستند؛ مردمی که هم چيزی را میدانند و هم نمیخواهند در مقابلش تسليم بشوند و بعد میخواهند بر اساس يک سلسله طمعهای خام بلکه [به مقصود] برسند.

اين «فَ» فاء تفريع است. وقتی که میگوييم «پس» يعنی عطف بماسبق: پس- وقتی که گفتيم چه گروههايی اهل سعادتند- بيخود معطّلند اين گروهی از کافران که به اين سرعت دويدهاند و از راست و چپ دور تو میچرخند و طمع دارند؛ خير، اين طمعها به جايی نمیرسد؛ اينها طمع خام است؛ عمل میخواهد؛ بدون عمل، هر طمعی طمع است و جز طمع چيز ديگری نيست.

فَمالِ الَّذينَ کفَروا پس- بنا بر آنچه گفتيم که چه گروهی در جنّات، مکرَمين هستند- چه میشود، يعنی پس چرا، پس چه فايده که گروهی کافر قِبَل تو- يعنی در جوانب تو، در اطراف تو، در حول تو- به سرعت آمدهاند دور تو را گرفتهاند عَنِ الْيَمينِ وَ عَنِ الشِّمالِ عِزينَ از راست و چپ تو (عِزين يعنی گروه گروه. عِزَه هر جمعی را میگويند؛ عِزين يعنی