داشته باشيد، وضو يا غسل يا تيمم داشته باشيد.

هريک از اينها عاملی است برای ساختن انسان. تازه اگر اينها باشد آيا نماز انسان نماز مقبول است؟ میگويند نه، نماز صحيح هست ولی برای اينکه نماز شما قبول باشد قبلًا بايد از خيلی گناهها دوری کرده باشی تا نمازت مقبول درگاه الهی باشد و تو را بالا ببرد که انَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ [1]. بايد در حال نماز حضور قلب داشته باشی، نماز را با توجه بخوانی. وقتی میگويی:ايّاک نَعْبُدُ وَ ايّاک نَسْتَعينُ [2] واقعاً در آن حال در حال استمداد از خدا و در حال نيايش باشی؛ حالِ شما در نماز حال نيايش و حال توجه به خدا باشد. در حال نماز اگر شری به شما رسيد اعتنا نکنيد مگر شر خيلی بزرگی باشد خصوصاً اگر به کس ديگر باشد يا کسی دارد تلف میشود که آنجا نماز را بايد شکست. اما صِرف اينکه مثلًا يک زنبور آمد شما را گزيد آيا بايد نماز را بشکنيد؟ (اذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزوعاً) فوراً داد و فرياد کنيد و اضطراب نشان دهيد که مرا زنبور گزيده؟ خوب گزيده باشد.

به ياد دارم که من بچه بودم، مرحوم ابوی ما در حال نماز بودند، پای ايشان را عقرب گزيد و ايشان اصلًا نماز را نشکستند و ادامه دادند. اين همان انسانی است که خُلِقَ هَلوعاً، اذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزوعاً. انسان به حسب فطرت خودش يک پشه هم که او را میگزد آخاش بلند میشود، ولی بعد از آنکه به آن مرحله رسيد ديگر اين جور نيست. نماز، انسان را اينگونه میکند، لااقل در حال نمازْ انسان را به اين حال نگه میدارد. وقتی انسان پنج نوبت در روز اين تمرين را بکند خواهناخواه در همه روز و در همه عمرش مؤثر است.

[1]. مائده/ 27.

[2]. فاتحه/ 5.