نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 72
اسرائیلیات بیاساس و درهم ریخته، بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. به این علت است که نقش عنصر یهودی در وارد ساختن جعلیات در ضمن تفسیر و حدیث، از دیگر عناصر برجستهتر است و احادیث جعلی، به «اسرائیلیات» موسوم و مشهور شدهاند.
اسرائیلیات در کتب تفسیر و حدیث؟
قوم عرب از زمانهای دور، اهل کتاب و بویژه یهودیان ساکن سرزمینهای خود را اهل دین و فرهنگ و آگاه به شؤون زندگی میپنداشت و از این رو در همه مسائل مورد علاقه خود اعم از مسائل مربوط به شناخت آفریدههای جهان و سرگذشت امتهای پیشین و تاریخ پیامبران و دیگر امور، به یهودیان مراجعه میکردند و به همین دلیل پس از ظهور اسلام هم برای شناخت مسائل مربوط به دین جدید (اسلام) مراجعه به اهل کتاب را ترجیح میدادند؛ بویژه چون قرآن هم مسلمانان را به مراجعه به آگاهان و اهل کتاب تشویق کرده و خطاب به آنان فرموده است: «فَإِنْ کُنْتَ فِی شَکٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ فَسْئَلِ الَّذِینَ یَقْرَؤُنَ الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکَ لَقَدْ جاءَکَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِینَ» [1] و این نوع خطاب از قبیل: «وَ ما لِیَ لا أَعْبُدُ الَّذِی فَطَرَنِی وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ» [2] است. مخاطب در آیه نخست گرچه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله است ولی مقصود کسانی هستند که در رسالت وی تردید داشتند. خداوند به آنان توصیه میکند که برای شناخت ویژگیهای پیامبر اسلام- که در کتابهای آسمانی قبلی به آنها اشاره شده است- به اهل کتاب رجوع کنند. البته ناگفته پیداست که این توصیه در آغاز دعوت و مربوط به زمانی بوده که امید به صداقت اهل کتاب وجود داشته است. در همین راستا است آیات:
[1] «و اگر از آنچه به سوی تو نازل کردهایم در تردیدی از کسانی که پیش از تو کتاب [آسمانی میخواندند بپرس، قطعا حق از جانب پروردگارت به سوی تو آمده است. پس زنهار از تردیدکنندگان مباش». یونس 10: 94. [2] «آخر چرا کسی را نپرستم که مرا آفریده است و [همه شما به سوی او بازگشت مییابید». یس 36: 22.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 72