نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 31
فقهی خود، بخشی از حدیث را که به توصیف ابو حنیفه پرداخته و او را «چراغ امت» خوانده است نقل میکنند و آن را برهان بزرگداشت و برتر بودن امام خود بر سایر امامان مذاهب اهل سنت میپندارند. این امر شافعیان را بر آن داشته تا در اقدامی متقابل، حدیثی درباره امام خودشان جعل کنند و از این راه اثبات کنند که وی از تمام امامان برتر است. متن حدیث از این قرار است: قبیله قریش را گرامی بدارید؛ زیرا دانشمند آنان سرتاسر گیتی را پر از دانش خواهد کرد. هواداران امام مالک هم بی کار ننشستند. آنان نیز دیری نپایید که حدیثی بدین مضمون جعل کردند: مردم، شرق تا غرب گیتی را جستجو میکنند ولی داناتر از عالم مدینه (یعنی مالک) کسی را نمییابند. احادیث مشابه دیگری نیز در این زمینه ساختهاند». [1] علاوه بر اینها احادیث زیادی هم در تأیید آراء فقهی جعل شده است. ابو عباس قرطبی در شرح «صحیح مسلم» میگوید: «برخی از فقهای اهل رأی، اجازه دادهاند حکمی را که قیاس جلیّ بدان اشاره دارد صریحا به پیامبر نسبت داده شود و لذا درباره آن میگویند: قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله. لذا وقتی به کتابهای آنان مینگریم، آنها را پر از احادیثی مییابیم که خود متن گواه ساختگی بودن آن است؛ زیرا شباهت زیادی به فتاوای فقها دارد و هرگز به شیوایی سخن پیامبر نمیماند. علاوه بر اینکه سند صحیحی هم برای آن نقل نمیکنند». ابو شامه در مختصر کتاب «المؤمّل» خود میگوید: «از کارهایی که بزرگان فقه درباره احادیث پیامبر و دیگر منقولات مرتکب شدهاند، این است که برای تأیید مذهب خود بارها به احادیث ضعیف استدلال کردهاند؛ گاه از احادیث چیزی را کم کرده و گاهی بر آن افزودهاند- وی در ادامه میگوید: این گونه احادیث در کتابهای ابو المعالی و شاگردش ابو حامد بغایت زیاد است». [2] 3. جعل حدیث برای ترغیب، تشویق و ترهیب (ترساندن)؛ واعظان و معلّمان اخلاق با این هدف توجه کمتری در جهت تصحیح روایات کرده و نسبت به آن [1] اضواء علی السنة المحمدیه، ص 122. نیز ر. ک: الغدیر، ج 5، ص 288- 277. علامه امینی درباره این احادیث جعلی در زمینه مناقب و کرامات فصل گستردهای گشوده است. [2] المختصر، ص 21 (اضواء علی السنة المحمدیه، ص 122).
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 31