نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 253
گرچه شنواست؛ که بین دو وصف کری و شنوایی جمع کرده است». [1] در مورد آیه «کَذلِکَ نَطْبَعُ عَلی قُلُوبِ الْمُعْتَدِینَ» [2] میگوید: «در این آیه منظور از طبع، منع از ایمان نیست؛ زیرا همراه با منع از ایمان، تکلیف به ایمان پسندیده نیست». [3]
2. مجمع البیان فی تفسیر القرآن
اشاره
اثر امین الاسلام، ابو علی، فضل بن حسن بن فضل طبرسی منسوب به «طبرس» بر وزن جعفر معرّب «تفرش» است که شهری آباد نزدیک «ساوه» است؛ و در ردّ نظر کسانی که او را منسوب به طبرستان میدانند باید گفت: وصف منتسب به «طبرستان» (مازندران)، طبری است و نه طبرسی. او از بزرگان شاخص امامیه و علامهای فاضل، ادیبی جامع و مفسری فقیه بود که در محضر بزرگترین علمای زمان از جمله شیخ ابو علی فرزند شیخ الطائفه طوسی، شیخ ابو الوفای رازی، سید ابوطالب جرجانی، سید ابو الحمد مهدی بن نزار حسینی قاینی، ابو القاسم عبید اللّه بن عبد اللّه حسکانی و دیگران تربیت یافت و در سال 548 (در حدود نود سالگی) در گذشت. [4] تفسیر وی سرشار از نکات و مسائل مربوط به ادب و لغت و قرائات و نیز دلایل و حجتهاست و به سبب احاطه بر آرای مفسران گذشته ممتاز است. مؤلف، تفسیر «تبیان» را مبنای کار خود قرار داده و مسائل و فروعی را بر آن افزوده است. وی در این باره میگوید: «در گذشته و حال علما و دانشمندان به علم تفسیر روی آوردهاند و در بیان و اظهار مکنونات و نهفتههای آن کوشیده و کتابهای فراوانی در این باره تألیف کردهاند و در بسیاری از آنها به اعماق و ژرفای آن فرو رفته و در توضیح حجتها و استدلالات آن موشکافی کردهاند و در تهذیب ابواب آن تحقیق نموده و در فروع و شعب آن گام نهادهاند؛ امّا دانشمندان امامیه جز نوشتههایی مختصر، اثری
[1] التبیان، ج 1، ص 89 و 90. [2] «ما این گونه بر دلهای تجاوزکاران مهر مینهیم». یونس 10: 74. [3] التبیان، ج 5، ص 412. [4] خوانساری، روضات الجنات، تحقیق اسماعیلیان، ج 5، ص 359.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 253